Er zijn mensen die het trucje uit hun hoofd kennen. Je ziet of hoort ze wel eens op spelletjesprogramma’s op radio of tv. U noemt een datum, voor of na de geboorte van Christus, maakt niet uit, en die mensen zeggen dan ‘maandag’. Of ‘woensdag’, of ze noemen één van de vijf resterende dagen van de week, en natuurlijk hebben ze altijd gelijk. Wat ik me altijd afvroeg: trucje, bepaald algoritme, of hebben ze, net als wij, simpeler zielen vroeger de tafels van tien, de complete jaartelling uit hun hoofd geleerd?
Ik kwam daarop omdat ik woensdag een mailtje kreeg van een lezeres bij wie binnenkort een Abraham aan de familie wordt toegevoegd. Geboren op 11 juli 1948 en die mensen wilden daar wat aan doen. Of het misschien mogelijk was om een krant, of een kopie daarvan, van 11 juli 1948 te krijgen.
Soortgelijke vragen worden vaak gesteld. Het antwoord is helaas en neen. Omdat wij op papier niets meer hebben sinds de directie en/of hoofdredactie in de jaren tachtig wat er nog aan kranten in klappers zat, aan het Bredase gemeentearchief geschonken heeft.
Die vrijgevigheid werd vooral ingegeven door het feit dat het nogal wat kost om een paar ton papier, die af en toe ook nog doorgebladerd moeten worden, op orde houden. Het neemt flink wat ruimte in beslag en er komt meer bij kijken. Zonder de juiste vochtigheidsgraad valt alles binnen een paar jaar vanzelf uit elkaar en intussen weten de muizen er ook weg mee.
Wel zijn al die oude kranten, voordat ze met alle lasten ervan weggegeven werden, eerst op microfiche gezet, zodat ze met zo’n intussen ook alweer achterhaalde projector kunnen worden bekeken. Vanaf 1985 worden de meeste teksten die in de krant gestaan hebben, in digitale vorm opgeslagen. Sinds een paar jaar gebeurt hetzelfde met de foto’s.
Na een volgende stap, binnen een jaar of zo, zal de hele krant, zoals hij verschenen is, dagelijks één op één worden gedigitaliseerd. Denkt u daarbij maar aan de manier waarop Adobe dat met zijn portable data format doet.
Dat had ik allemaal laten weten aan die briefschrijfster, maar ik was beginnen met te vermelden dat ik haar so-wie-so had moeten teleurstellen omdat 11 juli 1948 op een zondag viel – en dat kwam natuurlijk ook omdat 1948 een schrikkeljaar was 🙂
Ik kende het trucje dan weliswaar niet uit mijn hoofd, maar het leek me sterk dat er niet ergens op het web een eeuwigdurende kalender geparkeerd zou zijn.
Het vinden van de bevestiging van die veronderstelling bleek een fluitje van een cent. Ik tikte in mijn favoriete zoekmachine AltaVista alleen maar ‘what day’ in als zoekwoorden en het was bingo. Sites zat met Java-scriptjes die in een oogwenk de dag laten zien waarop je geboren bent. Vooral Japanners zijn er zo te zien dol op, terwijl er nog websites zijn waar zo’n kalender in het kader van een commerciële activiteit worden aangeboden.
Een daarvan, World Birthday Web, krijgt me misschien wel als klant. Ik ben een onverbeterlijke vergeter van verjaardagen en kennelijk ben ik niet de enige. Op het verjaardagsweb kun je niet alleen je eigen verjaardag in een database invoeren, waarmee anderen hun voordeel kunnen doen, je kunt er ook de verjaardagen van vrienden en familie instoppen.
Althans, die vrienden en die familie die je écht niet vergeten wil. Daar heb je op zich niet zoveel aan, ware het niet dat er een ‘Birthday Reminder Service’ aanhangt. Je hoeft er maar twee veldjes in te vullen, eentje met een naam van degene aan wiens verjaardag je een week vooraf herinnerd wil worden. En eentje met je eigen e-mail-adres. Zodat je op tijd een bloemetje kan kopen. Let wel: je moet er ook voor zorgen dat de desbetreffende gelukkige ook in de database zit. Je kunt hem er zelf instoppen zonder daar vooraf toestemming voor te vragen, al zullen sommigen daar visioenen van ‘Big Brother’ van krijgen.
Ik vrees dat een gedeelte van die vrees terecht zal blijken te zijn. Vroeg of laat hackt, jat of koopt iemand dat complete verjaardagenbestand en verpatst het aan een groothandel in bloemen. Krijg je een week voor een verjaardag niet alleen een reminder van de verjaardagsserver, maar ook eentje van een digitale Fleurop die tegen betaling van een paar cyberknaken bereid is om op de juiste dag een virtueel bloemetje te laten arriveren. Dat is té voorspelbaar, als het zo al niet gaat.
Laat ik nog eens even langsgaan bij AltaVista, op zoek naar een paar bloemenwinkels. Trouwens, waarom niet gewoon www.flowers.com ingetikt? Jawel, bestaat dus ook al en het ziet er allemaal gelikt en degelijk uit. Formuliertje invullen, credit-card nummer niet vergeten en dat bloemetje wordt bezorgd, waar ook ter wereld. Opzienbarend is dat nou ook weer niet, want iedereen met verre vrienden of familie weet dat die mogelijkheid al tientallen jaren voor het internet bestond.
Gewoon even een winkel binnenlopen met een bepaald vignet die daaraan meedoet en dan wordt dat geregeld. Vroeger deden die winkels dat onderling met telefoon of fax, maar ik mag aannemen dat ze de computer intussen zelf ook ontdekt hebben. Moet toch ook in Nederland kunnen. Zou www.fleurop.nl of -com al bestaan? Ook al!
Zit ik hier dus te schrijven over wielen die allang uitgevonden zijn. Zou er soms ook een Nederlandse verjaardagsserver zijn? Die heb ik nog niet gevonden. AltaVista geeft je op het zoekwoord ‘verjaardag’ weliswaar 5491 hits. maar daar zit niet veel tussen.
Overigens: het trucje zelf, of, zo u wilt, het algoritme, waar de scripts gebruik van maken, ben ik ook tegengekomen. Wel in het Engels, maar daar valt met middelbare school wel doorheen te komen. Zie ook een mooie eeuwigdurende Gregoriaanse kalender op een Belgische website. Maar als u het uit uw hoofd leert, staat voortaan iedereen paf op verjaardagen. Kwestie van een paar rijtjes met tabellen in de kop stampen, vervolgens delen door dit of dat en rekening houden met leap years, de schrikkeljaren. Zult u zien dat ze de computer aan gaan zetten om uw berekeningen te controleren en als u het dan helemaal goed uit uw hoofd blijkt te hebben geleerd, is het dubbel feest.
Ook een leuk Java-script op de Okidoki-website maakt naturlijk gebruik van hetzelfde algoritme. Doet dus hetzelfde als die Amerikaanse dagentellers, maar dan in het Nederlands, en zegt er en passant even bij hoe oud je in seconden bent. Zodat ik nu weet dat op een zaterdag geboren ben en dat ik gistermiddag om vier uur 1496847578 seconden oud was. Als ik dat goed lees is dat één miljard, 496 miljoen, 847 duizend en 578 seconden. Pfffff…..