Jacco (links) en Henk Verhaeren. Foto Thom van Amsterdam
De een werd als klein knulletje door de ander zo hard voorbij gezwommen dat hij geen zwemmer wilde worden. De ander werd later door zwemmers met nÛg meer talent ingehaald en trok dezelfde conclusie. Wat zijn toekomst was wist hij wel: professioneel zwemtrainer, zwemcoach. Dat werd hij, aanvankelijk tegen de stroom in, maar hij bereikte de wereldtop als coach en trainer van Olympisch kampioenen. De ander schreef er een boek over. Twee broers; geboren en getogen in Rijsbergen: de zwemtrainer en de schrijver; Jacco en Henk Verhaeren.
‘Boven water’, heet het, en wie de afgelopen veertien jaar niet onder water heeft doorgebracht, kent Jacco. Onder zijn leiding stoomde een generatie zwemmers naar de wereldtop, naar wereldrecords en wereldtitels, en meermalen Olympisch goud voor Pieter van den Hoogenband, Inge de Bruijn en de Nederlandse estafettevrouwen.
Het curriculum vitae is een pagina persoonlijk, gevolgd door zes pagina’s tussen 1996 en 2010 door zijn pupillen behaalde titels.
Gaande de productie van het boek hebben de twee broers elkaar zo mogelijk nog beter leren kennen. “Een stuk of vijfentwintig sessies van anderhalf uur praten”, schatten ze eensgezind in. Jacco dicteerde, Henk nam met een recorder op, en tikte integraal uit. Daarna begon het echte werk: kiezen, inkorten, bijschaven, redigeren, allebei nalezen, en dan nog wat keren op en neer, over en weer. Zoals een zwemtraining.
Het boek begint met voor Breda en de zuidflank van de Parel van het Zuiden bekende herinneringen. Al voor ze leerden lopen spartelden ze rond in het pierenbadje en in het zwembad van de buurman in Rijsbergen. Of kropen ze onder het biljart in het CafÈ De Kouter aan de Antwerpseweg, als uitbaatster Oma Mien een lastige klant de deur uitknikkerde.
Gezwommen werd er in De Wildert in Zundert, in Etten-Leur en Hoeven, het Sportfondsenbad en De Wisselslag in Breda. Zomers lang iedere dag op de fiets naar De Galderse Meren. Van de brug over Haringvliet springen, met blauwe ribben als gevolg.
Boven Water is een lange monoloog van ruim 140 bladzijden, in de stijl die bijvoorbeeld Bibeb en Ischa Meijer bij voorkeur hanteerden. Heel toegankelijk, nooit saai of belerend, een kijkje in de koppige kop van een zwemtrainer die als 14-jarige besloot om dat te worden.
Prachtige anekdotes in de eerste hoofdstukken, maar toch geen biografie, geen sportboek, geen trainingsbijbel. Van alle drie een beetje, maar vooral een wegwijzer voor wie streeft naar succes, waarin dan ook.
In Het Stadspaviljoen in Eindhoven wisselen ze elkaar af, terwijl ze elkaar aanvullen.
“We wilden geen boek vol name-dropping”, zegt de een. “Het moest ook niet overlopen van wollige theorie”, aldus de ander. De een: “Je zou het als een management boek kunnen zien en gebruiken”. De ander: “Ja, ik wilde wel graag een keer mijn visie goed verwoord zien”.
Wat beklijft is het beeld van de 14-jarige Jacco die zwemtrainer wil worden. Tot begin jaren negentig een niet bestaand beroep, hetgeen iedereen, de docenten van het CIOS voorop, tevergeefs aan zijn verstand probeerden te brengen.
“Daar viel geen droog brood mee te verdienen”, beweerden ze, “zwemtrainers waren toen nog badmeesters met een bijbaantje”, aldus de huidige technisch directeur van de Koninklijke Nederlandse Zwembond.
Om zijn doel te bereiken nam hij een baantje als badmeester aan in het zwembad in Sittard. Voor en na de trainingen poetste hij de plee en dweilde de kleedkamers, gefocust op zijn enige doel; professioneel zwemtrainer worden.
Dat op een leeftijd waarop anderen van profvoetballer, piloot, discjockey of misschien trambestuurder dromen. Waarom?
Bijna verwonderd, met een hartverwarmende openheid: “Geen idee. Dat heb ik me vaak afgevraagd. Vanaf mijn veertiende wilde ik zwemtrainer worden. Punt uit. Nadat ik die keuze gemaakt had bleef ik daarbij. Als je luistert naar mensen die je van je passie af willen praten, ga je je roeping niet achterna, zal je een droom nooit waarmaken”.
De ander knikt terwijl hij luistert. Hij wilde schrijver worden. Het huwelijk van hun passies is ‘Boven Water’.
Boven Water. Tiron Uitgevers. Auteur: Henk Verhaeren.
ISBN 10: 9043913308
ISBN 13: 9789043913300