Ruim 257.000 foto’s van Johan van Gurp zijn vanaf vrijdag door de hele wereld altijd te bekijken via de website van het Bredase Stadsarchief. Het maken van de foto’s nam 37 jaar in beslag, het digitaliseren en inventariseren van de collectie ruim vier jaar.
Op 12 mei 1968 kreeg de toen 19-jarige Johan van Gurp van sportchef Peter Heerkens van Dagblad De Stem zijn eerste opdracht. Een kiek van winnaar Jan Krekels van de Omloop van De Kempen, samen met de rondemiss.
Van Gurp verdiende er vijftien gulden mee en wist vanaf dat moment wat hij wilde worden: vaste fotograaf bij de krant.
Dat lukte hem twee jaar later, toen hij op 1 mei 1970 in vaste dienst kwam. Tot zijn pensioen in 2007 zou hij voor De Stem blijven werken, na de fusie met het Brabants Nieuwsblad in 1998 BN DeStem.
De wielerliefhebber in hart en nieren ontwikkelde zichzelf tot een allrounder die voor de krant fotografeerde waar om gevraagd werd. En nog veel meer, want zijn camera’s hingen 37 jaar om zijn schouders en werden iedere dag veel vaker ingezet dan alleen voor de bestellingen van de redactie.
„Bij evenementen als carnaval, jazzfestivals of sportwedstrijden maakte ik meestal tientallen opnamen, terwijl er slechts voor enkele foto’s in de krant plaats was. Nu zijn ook de foto’s die niet werden gepubliceerd via het online archief door iedereen te bekijken. Velen zullen zichzelf, vrienden of familie voor het eerst zien op foto’s waarvan ze niet wisten dat ze bestonden. Het geeft mij veel voldoening dat die foto’s voor altijd te bekijken zijn, ook als ik er straks niet meer ben.”
De kleinbeeldfilms van 36 opnamen kregen een sticker met opnamedatum. Ze werden per maand opgerold en vanaf begin jaren zeventig in lege boterdoosjes gestopt tot hij begin jaren tachtig bij kitfabrikant Cees den Braven 300 plastic potjes met deksel kon kopen voor 10 cent per stuk. BN DeStem en Van Gurp besloten in 2008 om alle negatieven aan het stadsarchief te schenken.
Samen met de 37 jaaragenda’s waarin hij iedere dag iedere opdracht met plaats en tijdstip genoteerd heeft. Het verwerken van de ruim 10.000 kleinbeeldfilms naar de digitale collectie zou ruim vier jaar duren. Bas Linssen en Joris Verhoeven van het Bredase Stadsarchief hebben dat gedaan met een scanner die in 3 minuten 36 negatieven kon verwerken.
Toen die megaklus na zes maanden achter de rug was begon een nog veel groter karwei. Dat was het beschrijven van iedere foto, aan de hand van de gegevens in de agenda’s. Namen van mensen, gebouwen, onderwerpen, datum, tijd, locatie, soms een stuk begeleidende tekst.
„Daar zijn zes mensen, vrijwilligers in deeltijd, vier jaar lang aan bezig geweest. Zelf ben ik die vier jaar iedere dinsdag bijgesprongen.” De collectie is een keuze uit de ruim 383.000 foto’s die ingescand zijn. „Ondanks alle agenda’s en aantekeningen zijn er nog tussen de 25.000 en 30.000 vraagtekens overgebleven waar we het komende jaar nog naar gaan kijken. Die stonden in ieder geval niet hier in”, zegt hij met een blik op een pagina uit zijn agenda van 1972.
Een dag die begon met het maken van een foto van Pierre Kartner op de Grote Markt poserend met een Rolls Royce.
In de collectie zitten ruim 145.000 beelden die betrekking hebben op Breda en 110.000 foto’s die zijn gemaakt in de regio en in het buitenland. Hij zegt vooral de ruim 40.000 portretten en de meer dan 8.000 groepsportretten te koesteren. Bekende en onbekende Bredanaars enWest-Brabanders en internationale beroemdheden.
Van diamanten huwelijken en honderdjarigen tot een jeugdige Beatrix en een bejaarde prins Bernhard, Joop en Liesbeth den Uyl, Eddy Merckx en honderden andere topsporters, parlementariërs, musici en kunstenaars.
Verkeersongelukken en rampen, optredens en festivals, eindsprints en interlands, Van Gurp was erbij en klikte zich overal en altijd een slag in de rondte, ook op zijn vrije dagen.
Tussen 1978 en 1990 viel hij vijf keer in de prijzen tijdens de jaarlijkse wedstrijd om de Zilveren Camera. In 1972 werd één van zijn foto’s bekroond als beste Nederlandse inzending in de categorie sport op deWorld Press Photo.
Alle negatieven zijn na het scannen weer opgerold en per rol van vier in speciale dozen in de depots van het stadsarchief opgeslagen, achter dikke deuren, onder de juiste temperatuur en vochtigheidsgraad.
In het Huis voor Beeldcultuur aan de Reigerstraat in Breda zijn de foto’s van 6 juli tot en met 30 augustus op vier grote schermen doorlopend te bekijken in de Expositie Johan van Gurp, Fotografiemarathon.
Het initiatief is een samenwerking van Huis voor Beeldcultuur, Stadsarchief Breda, BN DeStem en AKV St. Joost.
Click: De collectie van Johan van Gurp in het Stadsarchief