Tot en met 5 mei 2013: de mooiste natuurfoto’s van de wereld in het Museon. Het museum vertoont voor de tweeëntwintigste maal de tentoonstelling ‘Wildlife Photographer of the Year’. De expositie in het Museon, tussen het Gemeentemuseum en het Omniversum in Den Haag, is samengesteld uit de bekroonde foto’s van The Wildlife Photographer of the Year Competition. Een prestigieuze internationale fotografiewedstrijd, waar ieder jaar ’s werelds meest vooraanstaande natuurfotografen aan deelnemen.
De winnende foto van dit jaar is van de Canadees Paul Nicklen. Het is een spectaculair beeld van uit de koude diepte opstijgende keizerspinguïns aan de rand van de Ross Zee in Antarctica. Nicklen lag ondersteboven half onder het ijs, ademend door een snorkel, om zelf geen bellen te blazen die de zwemmende vogels zouden kunnen afschrikken. Met zijn onderbenen hangend aan de rand van het wak waar hij de pinguïns hoopte op te zien stijgen.
„Ineens waren ze er, sneller dan ik verwacht had, allemaal met hun bek vol vis voor hun jongen. Mijn vingers waren half bevroren, dus ik kon alleen maar hopen dat de framing en het scherp stellen een beetje gelukt zouden zijn.”
De enige Nederlandse fotograaf die dit jaar in de prijzen viel, is Jasper Doest. Hij is genomineerd met twee foto’s, qua onderwerp zeer verschillend. Ontspanning is een portret van een Japanse makaak die hij fotografeerde in de Jigokudani Vallei in Japan. Verschillende groepen Japanse makaken bezoeken in de winter natuurlijke warmwaterbronnen die temperaturen van 40 tot 60 graden Celsius bereiken. De apen vlooien elkaar in het water, terwijl jongere dieren opgewonden tekeergaan alsof ze zich in een overdekt tropisch zwembad bevinden.
„Ik vond het een eer dat deze aap mij zo vertrouwde dat hij vlak voor me in slaap viel”, zegt de uit Vlaardingen afkomstige autodidact. Als fotograaf dan. Omdat hij dieren en natuur fotografen zo leuk vond, besloot hij om biologie te gaan studeren, waarna hij full-time natuurfotograaf werd. De andere nominatie van Doest is een foto waar het vuil vanaf druipt: negen ooievaars op een vuilnisbelt in Andalusië. „De smerigste sessie die ooit gedaan heb. Daar ben ik me pas beginnen te realiseren hoeveel afval we met zijn allen iedere dag produceren.”
In plaats van te foerageren op kikkers, insecten, knaagdieren, jonge vogels en wormen, waaruit het dieet van een gezonde ooievaar is samengesteld, eten ze alleen nog maar afval en lopen ze de hele dag plastic zakken kapot te maken. De ooievaars van Doest zijn onderdeel van een de confronterende categorie The World in Our Hands.
Een afdeling die tot nadenken stemt, met een Texaanse jurist in een protserige zaal vol opgezette dieren die hij allemaal zelf gedood heeft. Met duizenden afgesneden haaienstaarten voor de haaienvinnensoep, een dolfijn op de bodem van een leeg aquarium. De tank wordt geschrobd door zes schoonmakers, terwijl het dier machteloos ligt te wachten tot zijn biotoop weer gevuld wordt.
De indringendste foto is Primal Fear van de Afrikaanse fotograaf Jabruson. Een foto van enkele kinderen in Mozambique die een jonge gele baviaan te pakken hebben. De voor en achterpoten van het dier zijn met een gerafeld stuk touw aan elkaar vastgebonden. De blik van de baviaan is er een van menselijke doodsangst. Volgens Jabruson werd de situatie bedreigend toen enkele volwassenen hem de aap probeerden te verkopen. Wat er uiteindelijk met het dier gebeurd is weet hij niet.
Ter geruststelling van die bezoekers en hun kinderen die niet graag geconfronteerd worden met geslachte, doodgeschoten of anderszins om het leven gekomen dieren of dieren die in een deplorabele situatie verkeren: die zijn verder nauwelijks aanwezig. Wel honderden fantastische opnames van dieren in hun natuurlijke habitat.
Voor de geïnteresseerde amateur-fotografen: bij iedere foto zijn de belangrijkste cameragegevens vermeld. Ook leuk: het verbale commentaar van de bezoekende amateurs. De een had het toch met een ander diafragma of een andere lens geprobeerd, de ander ziet een foto die, als hij van hemzelf was geweest, zijn eigen de eerste selectie niet eens gepasseerd zou hebben.
De wedstrijd wordt traditiegetrouw georganiseerd door BBC Wildlife Magazine en het Natural History Museum in Londen. Natuurfotografen van over de hele wereld dingen mee naar de titel. Uit meer dan 48.000 inzendingen uit 98 landen is de winnende foto’s geselecteerd op o.a. creativiteit, en technische complexiteit.
Een greep uit de categorieën: portretten van dieren, gedrag van dieren, dieren in hun omgeving, de natuur in zwart-wit, koudbloedige dieren, de onderwaterwereld, en wilde dieren in de stad. Ook nog drie jeugdcategorieën. Kijkend naar de in die leeftijdsgroepen winnende of genomineerde jeugdfoto’s vraag je je af hoe een 9-jarige een Nikon D7000 met een Nikon 200-400 mm lens en een professionele Manfrotto-driepoot bij elkaar gespaard heeft.
Zo’n kind is te jong voor een baantje in de keuken bij McDonald’s. We nemen aan dat het een duur cadeautje is, of dat het kind een camera van zijn ouders heeft mogen lenen. In dat geval valt ernstig te betwijfelen of een 9-jarige die zware combinatie in zijn eentje klaar kan zetten.
Maar goed, de ontspanner indrukken zal nog wel lukken als een en ander klaar staat, waarmee de inzending gerechtvaardigd is. Maar wie er ook in die drie jeugdcategorieën – tot en met 10, 11-14 en 15-17 jaar – het diafragma en de ISO waarde gekozen heeft, en op de knop gedrukt heeft, ook die foto’s zijn stuk voor voor stuk juweeltjes. Bijvoorbeeld die van die vos op het kippenhok van de familie Bedford, die, op heterdaad betrapt, verstijfd van schrik in de camera van dochter Hanna kijkt, zijn bek vol veren.
Prachtige momentopname, raak geschoten met een instapmodelletje, een Canon PowerShot A1100. Hanna (10 jaar oud) was zo mogelijk nog meer geschrokken dan de vos toen ze elkaar zagen, maar rende wel naar binnen om de camera te grijpen. „Ik werd wel even bang toen hij op de kooi sprong om me aan te kijken. Onze vier hennen had hij dood gebeten. Ik ben erg trots op mijn foto, maar kippen hebben we niet meer.”
Info: www.museon.nl
Website National History Museum