Met een paar facetten van de menselijke psyche heb ik me altijd kostelijk geamuseerd als actief beoefenaar van de sportjournalistiek. Dingen die ik vaak terugzie op twee van mijn favoriete televisiekanalen, als het over de dierenwereld gaat: Animal Planet en Discovery Channel.
Het papegaaien, het na-apen, het flemen, de manier waarop de vrouwtjes de felst gekleurde mannetjes in proberen te pikken, heel herkenbaar allemaal.
Zo heb ik ooit de voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond in de lobby van een deftig hotel in razende haast over zijn eigen koffer zien struikelen, waarna de geruite sokken en de witte onderbroeken met rode stippen over het marmer fladderden. Met een rode blos op de konen, omdat hij bij de lift Mats Wilander ontwaarde, en van hem wilde hij twee dingen: een handtekening – nee, niet op een van die onderbroeken – en samen op de foto. Dankzij Privé en Story weet u natuurlijk alles van het fenomeen spelersvrouw. U leest die bladen niet? Ook niet bij de kapper of de tandarts? Dan moet u maar eens naar zo’n programma kijken, over de Paradijsvogel of de Bower Bird.
Die vrouwtjes proberen met zoveel mogelijk felle kleuren of blinkend spul de belangrijkste mannetjes te versieren. Ga eens naar een voetbalwedstrijd en laat u het vak met de spelersvrouwen aanwijzen. Als u bij die vogeltjes op de televisie goed opgelet heeft, kun u ze zelf ook nog wel vinden en snapt u wat ik bedoel.
Voordat u denkt dat het hier de vrouwonvriendelijke kant op gaat: mannen kunnen er ook wat van, vooral als het om papegaaien en na-apen gaat. Het werkt van boven naar beneden, net als in de dierenwereld. Het gedrag van de leiders wordt geïmiteerd door de wat minder krachtigen, de jonkies doen de volwassenen na, en als de leider even niet goed oplet en de andere kant opkijkt, gaat er eentje met zijn vreten vandoor en de ander met een bijvrouw. Winnend gedrag wordt door alle diersoorten gekopieerd, teneinde overlevingskansen te vergroten. Voetbaltrainers, die nog nooit van Darwinisme gehoord hebben, passen het desondanks toe, vanuit een dierlijk instinct. Wie niet beschikt over de techniek, de brutaliteit of de staat van dienst van respectievelijk Cruijff, Van Gaal en Koeman, gaat gewoon op dezelfde manier praten.
Dus lult alles en iedereen tegenwoordig in de verkeerde persoon – je moet toch wat – en valt er meestal geen touw aan vast te knopen. En klimt zelfs de eerste de beste amateurtrainer luidkeels en zwaar beledigd in de gordijnen als er kanttekeningen bij zijn opstelling geplaatst worden.
Tot voor kort kenden we dat allemaal van de voetbalwereld, waar het tegenwoordig usance is dat een trainer nog voor de winterstop te verstaan wordt gegeven dat zijn contract eind juni niet verlengd zal worden. Waarmee hij stante pede tot aangeschoten wild verklaard is, en maar zien moet hoe hij de bloed ruikende meute in bedwang moet houden. Een wereldje waarin wel vaker net zo lang naar iemands hielen gehapt wordt, tot hij eraan onderdoor gaat. Het lijkt wel of het hockey erdoor geïnspireerd geraakt is, met rode kaarten, gebroken neuzen en spelers die een trainer ten val brengen. Je zou je bijna afvragen of ze in dat wereldje te langen leste de hete aardappel uit de keel peuren, en straks ook voetbalwartaal gaan hanteren. Verder heb ik in Oranje – voor de goede orde: hockey – weer het volste vertrouwen nu ze Terry Walsh als bondscoach aangesteld hebben. Alle Australische sporters beoefenen hun sport zoals ze op de lagere school ‘footie’ geleerd hebben, hardlopen of zwemmen; geen gezeik, keihard, recht op het doel af. Op die manier speelde Walsh zelf jarenlang midvoor in het nationale team, en natuurlijk gaat-ie in die traditie een en ander rechtzetten. In een hockeyselectie die er net aan gewend is geraakt om zelf de dienst uit te maken. Het lijkt me een prachtig onderwerp voor Animal Planet: de eerste les van die brutale snotapen door de oude grizzlybeer. Zouden ze angstig piepen?