Beastie Boys, David Byrne, Zap Mama, My Morning Jacket, Spoon, Gilberto Gil, Dan the Automator, Thievery Corporation, Le Tigre, Paul Westerberg, Chuck D with Fine Arts Militia, The Rapture, Cornelius, Danger Mouse & Jemini, DJ Dolores, Matmos.
Als een nummer van een of meerdere voorgaande groepen of artiesten u iets lijkt, ren dan naar de kiosk en koop de Wired van november.
Het is met 8 euro 75 geen goedkoop blad, maar terwijl je iedere maand al waar voor je centen krijgt, is het novembernummer het geld dubbel en dwars waard door wat er in zit: The Wired CD.
Niet het obligate schijfje software dat bij ieder computerblad als trekkertje is bijgevoegd, meestal met gratis versies van programma’s die intussen alweer een nieuwe release gezien hebben, naast demo’s van nieuwere programma’s en spellen. Op de internetredactie bengelen er weer bijna driehonderd aan de kapstok: de oogst van 2004 aan demo’s en persberichten.
Over ludiek gesproken: een practical joker had op de site van Microsoft het formulier ingevuld voor een gratis exemplaar van service pack 2. Na de bevestiging klikte hij uit balorigheid een paar honderd keer terug op de verzendbutton. Je zou verwachten dat als zoiets een computer niet opvalt, de chimpansee die de stickers op de enveloppen plakt een lichtje opgaat. Niet dus: twee dagen later kwam er een telefoontje van het postkantoor: dat er drie bomvolle postzakken van Microsoft opgehaald moesten worden, want de postbode had geen zin om honderden enveloppen een voor een in dezelfde brievenbus te stoppen.
Op de eerste cd van Wired, uitgeroepen tot het beste magazine van Amerika, geen software, maar muziek. Zestien nieuwe nummers van zestien artiesten of bands van naam. De cd heb ik nu een paar dagen in mijn auto zitten en hoewel niet alles naar mijn smaak is, bevalt-ie wel. Of hij die 8 euro 75 waard was, moet u zelf maar uitmaken, maar dat bedrag leg ik iedere maand voor Wired neer, maar muziek krijg je er nu gratis bij. Daarnaast zou het wel eens een collectors item kunnen worden, want het is de eerste die op een dergelijke schaal gratis verspreid is onder twee nieuwe vormen van licentie. Nadat u de cd geript heeft, zou u hem in moeten lijsten en aan de muur hangen: als symbool voor het zwaard dat de platenindustrie de definitieve nekslag heeft toegediend: de creative common license.
‘Rip, sample, mash, share’, dat mag er allemaal mee, en Buma/Stemra heeft er niks mee te maken. De song rippen, kopieren, op je eigen website beschikbaar stellen, samples knippen voor je eigen muziek en die vervolgens publiceren en verspreiden, het mag allemaal. Er is op dit moment door de organisatie een dozijn verschillende common licenses gecreëerd, op de muziek op de cd zijn er twee van toepassing. De Beastie Boys, Chuck D and My Morning Jacket gingen akkoord met de noncommercial sampling plus license: hun werk mag op niet-commerciele wijze verspreid worden en in stukken geknipt worden voor niet-commerciële sampling. Met andere woorden: deze drie liedjes kun je naar hartelust kopieren, verspreiden, verkrachten, kopieren en verspreiden, maar je mag er nooit op enige wijze geld voor vragen.
De andere dertien artiesten gingen een stap verder: dat werk is ter beschikking gesteld onder de sampling plus license. Daar mag mee wat met de licentie in voorgaande alinea mag, maar als je een stuk uit deze dertien songs knipt en dat opneemt in een nieuwe compositie, dan mag je daar wel geld voor vragen. Er zijn wel restricties aan verbonden, ze mogen bijvoorbeeld niet in een advertentie worden gebruikt en het nieuwe werk moet highly transformative zijn, het mag dus niet al te veel op het origineel lijken. Hoeveel maten en tonen, dat is te vinden in de kleine lettertjes van de licenties.
De redactie van Wired is bijna een jaar bezig geweest is om de cd gerealiseerd te krijgen en om de artiesten overtuigd te krijgen van het nut van de licentie van de toekomst. Niet alleen van nut voor muzikanten, maar voor iedereen die wel eens iets creatiefs produceert: fotograaf, dichter, schrijver, schilder, filmer, dj, video dj, zij allen kunnen hun voordeel doen met een van de common creative licenties. Weggeven, terugkrijgen, ruilen, hergebruiken, veranderen, vernieuwen, zonder last van en ruggespraak met juristen en advocaten.
Wired wijst erop dat de zestien overblijvers van de ruim vijftig benaderde artiesten voordeel putten uit het gegeven dat Wired in een oplage van 750.000 wereldwijd verspreid wordt en dat ze via internet miljoenen mensen zullen bereiken. Daar zit wat, want van Paul Westenberg had ik bijvoorbeeld nog nooit iets gehoord, maar diens Looking Up in Heaven smaakt naar meer, dus daarom zou ik van hem via iTunes een cd kunnen kopen.
Dat laat onverkort dat ze hun werk weggegeven hebben en het risico lopen dat een ander nummer met een sample eruit nummer een wordt en dat ze daar geen cent voor zullen vangen.
Het is de vraag of de creative commons aan gaan slaan en er over tien of twintig jaar nog platenmaatschappijen bestaan. Goedkoop professioneel opnemen wordt tenslotte steeds simpeler, daar heb je geen platenmaatschappij of studio meer voor nodig en voor het verspreiden heb je internet.
George Michael is niet de enige die nooit meer een plaat voor een platenmaatschappij zal maken. Steeds meer jonge groepen en artiesten, vooral in Amerika, nemen het heft in eigen handen. Zelf opnemen, zelf via internet verspreiden, op basis van de kwaliteit naam en faam vergaren en via merchandising en optredens geld verdienen.
U kunt alle nummers in mp3 downloaden vanaf www.bndestem.nl. Gratis, ook voor niet-abonnees, want we mogen er op geen enkele manier geld voor vragen. Bye bye, platenmaatschappijen.