Je hoeft er geen verstand van te hebben, laat staan een absoluut gehoor, om te horen dat het iets aparts is: de speakers van Kalkmann Audio.De inrichting van de werkplaats aan het Minervum in Breda is qua akoestiek niet optimaal te noemen. Metalen wanden en een stalen dak, her en der op de betonnen vloer gereedschap, stellingkasten, een cirkelzaag, een container, en wat dies meer in een werkplaats annex opslag hoort.
Huib Kalkmann stopt een cd in een gleuf, en draait aan een knop. Het is een soort easy listening: wat blazers, een bas, een drumstel en een Hammond Orgel. Het effect in de kale, ‘s morgens vroeg nog nog wat koude hal, is vervreemdend, alsof het geluid té goed is. Niet alleen op een paar meter afstand, maar zelfs aan het andere eind van de hal. Met de stellingkasten, met alle andere obstakels in gezichts- én gehoorveld, hoor je de muziek alsof je er bovenop staat, mét het ademhalen van het orgel. Hoe kan dat?
Het is de wig die aan de binnenkant horizontaal op de achterwand van de speaker geplaatst is, zo legt uitvinder en directeur Huib Kalkmann uit, die de patenten op zijn uitvinding inmiddels veilig gesteld heeft. Heel verstandig, zo perfect als zijn uitvinding werkt, net zo is hij op het oog door beetje handige klusser na te apen. Laat staan door Aziatische copy-cats die wel moeilijker dingen na-apen en op de markt brengen.
Daar maakt Kalkmann zich echter geen zorgen over. “Het heeft een paar jaar geduurd en een hoop geld gekost, maar de octrooien zijn nu goed afgedekt.” De door Kalkmann toegepaste, uitgeprobeerde en steeds verder ontwikkelde wig zorgt ervoor dat de verticale geluidsgolven in een speakerbox geen kans krijgen. “Daardoor wordt een evenwichtige harmonische geluidsdruk opgebouwd. Omdat er geen staande golven zijn, en geen vervorming, ontstaat een open geluidsbeeld, dat gemakkelijk kan worden waargenomen door het menselijk gehoor.”
Hij geeft een paar tikjes op de houten wig die uit een prototype komt. Het geluid wordt hoger naarmate hij dichter bij de top van de piramide tik. “Zo kun je horen hoe de wig zelf in trilling komt. Ik noem het ook wel het Stadivarius-effect.”
Volgens Huib Kalkmann zijn er meer voordelen. “Als je een paar van onze boxen plaatst in een huis waar de buren last van de muziek hadden, dan is dat over. Je hebt geen echo, geen bijgeluiden, en het geluid gaat niet meer door de muren heen. Verder verlies je nauwelijks decibels op afstand vanwege die mooie lange golven”.
Kalkmann produceert zijn boxen met zes medewerkers. De kasten worden aangeleverd door de Duitse specialist Audio Classics, dat de specificaties tot op een honderdste millimeter aflevert. In Breda worden de speakers erin geschroefd, getest, verpakt en gedistribueerd.
De eerste modellen werden in mdf gebouwd, maar nu zijn de kasten bijna allemaal van dunner bamboe, of van twee laagjes aluminium met kunststof ertussen. In tegenstelling tot veel modellen van andere fabrikanten, die hun boxen aan de binnenkant bekleden met dempingsmateriaal, zijn die van Kalkmann intern zo hard en zo glad mogelijk. Wel zit onderin sommige boxen een kamer die met zand gevuld wordt. Andere boxen die hij levert zijn een lange, liggende reep, afgestemd op de maat van een flatscreen-tv, zodat ze aan de onderkant bevestigd kunnen worden. Er zijn modellen mét en zonder ingebouwde voorversterker.
De thuismarkt is echter niet de belangrijkste afzetmarkt van Huib Kalkmann.
De eigenschappen van de door hem ontwikkelde speakers maken ze bij uitstek geschikt voor twee niches die voor hem het belangrijkste lijken te worden: de openbare ruimte en slechthorenden.
“Ongeveer tien procent van de bevolking is in min of meerdere mate slechthorend”, aldus Kalkmann, “en zeventien procent heeft last van tinnitus, oorsuizingen. Beide categorieën blijken weer ongestoord te kunnen luisteren”.
Terwijl het Bredase bedrijf daarom speciale modellen voor slechthorende heeft ontwikkeld, zou de definitieve doorbraak in de enorme markt van de openbare ruimte tot stand kunnen komen.
In luchthaventerminals, in vliegtuigen, parkeergarages, in treinen, op stations, in stadions en concertzalen, in de metro, in fitness centers en bioscopen. Overal waar massa’s mensen, al dan niet overdekt, verbaal van informatie moeten worden voorzien, hangen luidsprekers. “Juist onder die omstandigheden blinken onze luidsprekers uit”, zegt Huib Kalkmann, die een paar waterdichte modellen toont.
“Omdat we zo’n mooie golf afleveren, blijft het geluid altijd helder, het wordt nooit hinderlijk hard, alles blijft duidelijk verstaanbaar, dichtbij of veraf. Dat doen we met kleine speakers die nergens opvallen”.
Hij mag nog niet zeggen waar, maar op dit moment loopt er een grote test in een publieke ruimte waar duizenden mensen per dag passeren. Wel dat eenzelfde project loopt in de Parijse metro. De grootte van de boxen, en derhalve van de wig, maakt voor het eindresultaat niet zoveel uit. “Ik zou geen toepassing kunnen bedenken waar het niet werkt”.