Marc van Roosmalen en Marianne Thieme. Foto León Krijnen
Bioloog Marc van Roosmalen heeft weer een Nederlands paspoort. Van Roosmalen was zaterdag in Zundert, waar hij Marianne Thieme vergezelde bij een werkbezoek. Hij is door Time Magazine benoemd tot een van de ‘Helden van onze Planeet’.
Volgens Amerikaanse wetenschappers is Van Roosmalen een van de grootste levende natuurkenners ter wereld. Hij heeft op zijn eentje tientallen levende soorten – dieren en planten – ontdekt en voor het eerst beschreven.
Zie ook Wired 16.06: Monkey Business
Van Roosmalen belandde in 2007 in een Kafkaiaanse nachtmerrie, toen de Braziliaanse overheid hem beschuldigde van het illegaal exporteren van apen en orchideeën.
De geboren Tilburger werd veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf. Intussen is hij op vrije voeten, hangende een hoger beroep. Het kan nog jaren duren voordat er een definitieve uitspraak komt. Intussen raakte hij statenloos omdat Brazilië zijn paspoort innam, en hij zich tien jaar eerder tot Braziliaan had laten naturaliseren.
Thieme stelde er in 2009 als eerste Kamervragen over. Een en ander leidde er uiteindelijk toe dat Van Roosmalen in Nederland een nieuw paspoort op kon komen halen. Hij vertrekt vandaag weer naar Manaus, in het Braziliaanse Amazone-gebied, maar zal daar voorlopig niet de publiciteit zoeken, zei hij zaterdagmiddag in Zundert.
“Die rechtszaak en die veroordeling zijn er gekomen dankzij de mensen in het Amazonegebied die miljoenen hectares illegaal kappen ten behoeve van de sojateelt”, zegt de bioloog die in wetenschappelijke kringen aanzien verwierf met zijn onderzoek naar primaten in het Amazonegebied.
“Zowel die mensen als corrupte figuren in de regering en bij justitie hebben er baat bij als ik er niet meer ben. Ik werd bij de zwaarste crack snuivende criminelen opgesloten in de hoop dat ik daar vermoord zou worden. Een mensenleven is daar niets waard, als je weet dat genocide er aan de orde van de dag is. Er worden hele indianenstammen letterlijk geruimd, vermoord omdat ze de sojateelt in de weg staan. De soja gaat als veevoer naar de Verenigde Staten en naar Europa, en levert op die manier een zware belasting op voor het milieu.”
Volgens Marianne Thieme is het aan de Leidse en Tilburgse werkgroepen van haar partij te danken dat Van Roosmalen afgelopen vrijdag zijn nieuwe paspoort op kon halen. Ze hoopt dat Van Roosmalen dankzij zijn hernieuwde Nederlanderschap een betere bescherming zal genieten in Brazilië.
Van Roosmalen deelt die hoop, maar angst regeert nog steeds gedeeltelijk zijn leven. “Zolang ik me rustig hou in mijn huis in het Amazonegebied, met muren van vier meter hoog er omheen, ben ik redelijk veilig.”
Het bloed kruipt intussen waar het niet gaan kan. “Ik wil een documentaire gaan maken over de genocide op de indianen in het Amazonegebied. Gesprekken opnemen met overlevenden en met familieleden van degenen die zijn uitgeroeid.”
Vrijwilligster Anita Heck verzorgde gaande het intervieuw met Van Roosmalen een rondleiding door het Vogelrevalidatiecentrum in Zundert. Het is voorjaar, de hokken puilen uit van jong gevogelte dat met nest en al uit een boom gedonderd is, of om een andere reden bij het opvangcentrum afgeleverd is. „Bijvoorbeeld omzat ze illegaal gehouden werden, en daarom in beslag genomen zijn en door de AIVD hier afgeleverd zijn.”
Het gezelschap bewondert de roofvogels, waaronder een enorme Europese visarend. Een bijna net zo grote oehoe, een dood eendagskuiken in zijn bek, laat luidkeels horen waar hij zijn naam aan te danken heeft.
„Waar de kuikens vandaan komen?”, vraagt Marianne Thieme. Anita Heck windt er geen doekjes om: „Dat zijn mannelijke eendagskuikens. Daar hebben ze niets aan. Die worden door zo’n bedrijf hier afgeleverd. Zo gaat dat.”
Ze wijst op een paar vertederende bosuilen, die over een verrassend wrede inborst blijken te beschikken: „Als je ze de kans geeft dan peuzelen ze hun buren op”. De buren in kwestie, een paar met de ogen knipperende ransuiltjes, horen het zwijgend aan. Net als het gezelschap dat even de kluts kwijt lijkt te zijn. Soms is de natuur weerbarstiger dan haar beschermers zouden willen.
Volgens Marianne Thieme zou uit de laatste cijfers van onderzoeker Maurice de Hond blijken dat ruim 700.000 Nederlanders overwegen om op haar partij te stemmen. Een aantal dat goed zou zijn voor een zetel of tien.
Volgens de lijsttrekster is de crisis een van de redenen dat veel mensen zich tot Partij voor de Dieren aangetrokken voelen. „Mensen hebben niet alleen hun buik vol van het gegraai. Ze voelen zich ook bij ons thuis omdat wij van het kortetermijndenken af willen.
Omdat wij de aarde leefbaar willen houden voor mens én dier. Wij staan niet alleen voor een maatschappij zonder die graaicultuur, maar ook voor een diervriendelijke, duurzame en regionale landbouw. Dat blijkt steeds meer mensen aan te spreken, die, als ze een stemwijzer invullen, bij ons uit blijken te komen”.