Bob Powers doorkruiste op de fiets een paradijselijk Kirgizië. Twaalf maanden later staat het ‘Zwitserland van Azië’ in brand. Terwijl de plannen voor een volgende reis tijdelijk op een lager pitje zijn gezet, blikt Powers terug.
Op een land waar je nooit toerist bent, maar waar je overal als gast ontvangen wordt. Vol met optimistische mensen, gezegend met een goed gevoel voor humor. Dat is het beeld dat de Bredase fietskoerier en geboren Brit overgehouden heeft aan bijna een maand door Kirgizië fietsen. Dat deed hij in juli 2009, samen met zijn partner Yvonne Janssen en twee andere Bredanaars, Niels den Oude en Bert van Nispen.
Een jaar later is er van alles fout gegaan in de door Oezbekistan, Kazachstan, China en Tadzjikistan omsloten Centraal-Aziatische republiek. In het zuiden zijn Kirgiezen en Oezbeken met elkaar slaags geraakt. Officiële bronnen melden minstens 700 doden en 100.000 vluchtelingen.
Broeide het een jaar geleden niet? “Niets van gemerkt”, aldus de fietskoerier, die van zijn grootste hobby zijn beroep gemaakt heeft. “Maar er is dan ook een groot verschil tussen het noorden en het zuiden. Kirgizië is onderverdeeld in zeven oblasten, een soort provincies. Wij fietsten in het noorden, in de oblasten Ysykköl, Chü en Bisjkek, waar de hoofdstad Bisjkek ligt.”
Hij start een diashow op zijn computer. Prachtige beelden, van onbestrate hoofdwegen, besneeuwde bergtoppen, kristalheldere meren en lachende mensen. “Fantastische mensen”, zegt hij, “en niet dom; allemaal naar school geweest of gestudeerd. Nadat de Russen vertrokken zijn, is het schoolsysteem overeind gebleven. Daarom denk ik dat het wel weer goed komt. Een dictator is gebaat bij domme mensen.”
Die dictator is volgens hem de afgezette president Koermanbek Bakijev en zijn zoon Maxim, die de Kirgiezen en Oezbeken tegen elkaar opgezet heeft. Volgens interim-vicepresident Almazbek Atambajev zouden vader en zoon Bakijev tien miljoen dollar in de geweldscampagne gestoken hebben.
Powers maakt zich nog geen zorgen om alle vrienden in Bisjkek, waar hij via internet veel contact mee heeft. Ook al is dat door de problemen afgelopen week minder geworden. “Het conflict is niet religieus. Het zijn allemaal moslims en niet al te streng in de leer. Maar het leven begon de laatste maanden steeds duurder te worden. Als ze niet het internet op kunnen op de universiteit, dan moeten ze betalen in een internetcafé. Veel daarvan zijn de afgelopen maanden failliet gegaan omdat het te duur werd”.
Bob Powers, zijn vriendin en hun vrienden legden per dag tussen de 60 en 100 kilometer af. Over zandwegen en rotspaden, gevolgd door een gids in een Mercedesbusje. Gebaad werd er in ijskoude bergmeren, want toiletten zijn er buiten de steden niet. De gids en diens familie zijn vrienden voor het leven geworden.
Hoe komt iemand erbij om in een Centraal-Aziatisch staatje te gaan fietsen? “Door een piepkleine advertentie in een fietsblad, jaren geleden. Altijd blijven hangen en vorig jaar maar eens gaan Googlen.” Op die manier kwam hij bij het reisbureautje terecht dat de zaken in Kirgizië regelde. “Die kunnen niet meer dan tachtig tot honderd gasten per jaar aan, en daar kan dan een hele familie van leven. Gaat het wat minder, zoals nu, dan heeft dat keiharde gevolgen voor het jaarinkomen.”
Powers en zijn vriendin hebben in heel wat landen op verschillende continenten gefietst. “Dan maak je natuurlijk van alles mee, vooral op het gebied van afspraken die niet op tijd of helemaal niet worden nagekomen. Dat is in Kirgizië niet zo. Niks geen ‘manana, manana’, ze zijn altijd en overal op tijd en alles klopt. Natuurlijk gaat er op zo’n reis wel eens wat kapot, maar dat wordt dan ter plekke gerepareerd en vervolgens gaat alles weer gewoon zoals gepland. Dat is ook verfrissend, vergeleken bij een hele hoop andere landen. Het kan misschien even duren, maar het komt echt wel weer goed daar.”
Link: Website Ecotour Kirgizië
Link: Kyrgzymuras.com