Ik woon – bijna – op de hoek van. De hoek van de Vierwindenstraat. De mooiste straatnaam van Breda, maar niet de mooiste straat. Dat is natuurlijk de Thomas Ernst van Goor, die vanwege enigszins halsstarrige ambtenarij, officieel nog steeds de Van Goorstraat heet, in plaats van Thomas Ernst enzovoort. Met of zonder TE, om om in de Van Goor te komen, moet je via de 4Winden, althans met de auto. Met fiets kan ook vanaf de Nieuwe Ginneken, of door de Doctor van Mierlostraat. Die dus eigenlijk ook Doctor Petrus Roverius van Mierlostraat zou moeten heten, maar dat zoeken ze daar maar zelf uit.
Hoe dan ook, in de 28 jaar dat ik er woon, moet ik duizenden keren de Vierwinden genomen hebben. En in de decennia daarvoor ben ik er natuurlijk ook honderden keren geweest. Zoals alle Bredanaars van toen, om te leren zwemmen in het Spatbordenfonds, of, zo u wil, Sportfondsenbad. Of om friet bij Christ te halen, en vuurwerk – en later kapotjes – bij Kees.
De Vierwinden, voor wie dat niet weet, is genoemd naar de molen die er tot 1912 zo ongeveer op een enorme berg op de huidige achteruitgang van de passage stond in die rare bocht in de Doctor Van Mierlostraat. Zeg maar tegen de kont van het Grand Theater. Pak er een oude kaart bij in het Stadsarchief en het wordt duidelijk. Begin vorige eeuw stonden er nog twee molens binnen de singels, nanast de 4Winden ook Het Fortuijn aan het Van Coothplein. De romp van de laatste hield het tot 1987 uit, daar zal ik ook nog eens een fotoalbum en een verhaal van bij elkaar vissen. Op enkele foto’s in dit album ziet u ze allebei, en solo ook de hoge Vierwindenmolen voor de sloop van de stadsmuren. En daarmee het ontstaan van de singels, die volliepen na het verwijderen van de fundamenten van de verdedigingswerken.
De Vierwindenstraat is in korte tijd vaak veranderd. Tot begin jaren zestig was het een nauw straatje met mooie bomen, en aan het eind een houten bruggetje naar het Diaconessen en het Wilhelminapark. Tegenover de van Goor lag een van de poorten van de Chassé Kazerne. Die poort is ooit verdwenen, of een eind opgeschoven, ik denk toen het Sportfondsenbad in de jaren ’30 gebouwd werd. Saillant detail: de Van Goor heette toen de Lange Markstraat. Op het eind, waar ik woon, waaiert ie een paar meter uit, daar is ie een stuk breder dan verderop in de straat. Net als in zijn vervolg, ten westen van de Nieuwe Ginnekensgraat, dat nu naar Godevaert Montens genoemd is, maar daarvoor ook Lange Markstraat heette. De reden van die uitwaaiering: dat was makkelijker voor het opstellen van pelotons soldaten, paarden en koetsen, voor de parades op de Chassé Kazerne.
Het uit 1936 daterende fietsbruggetje werd in 1940 opgeblazen door Franse militairen, en in 1944 door de Duitsers. Beide keren werd het hersteld, maar in 1964 werd het alsnog opgetakeld en vervangen door de brede betonnen brug die er nu nog ligt. De Vierwinden werd verbreed tot twee stroken asfalt, bomen werden gepland, gerooid en weer geplant. Het Sportfondsenbad verdween begin deze eeuw, en op de kazerne verrees het Chassépark, met aan de oostkant van de Vierwinden die mooie glanzende zwarte villa’s.
Op de hoek van de Keizerstraat staat nog steeds frituur Christ, en Kees floreert ook nog steeds, met vuurwerk, al lopen de kapotjes tegenwoordig geloof niet meer zo hard als in de sixties. Mooi buurtje, mooie straten; de Vierwinden, de Van Goor en de Van Mierlo.
Click: Fotoalbum Vierwindenstraat op Google Photos
P.s. Van mijn eigen Thomas Ernst van Goorstraat heb ik als eens eerder een fotoalbum bij elkaar gegraaid. Daat staat hier op Google Photos: Fotoalbum Van Goorstraat
