Het zal wel komen omdat we met zijn allen in zo’n klein landje wonen dat we al gauw geneigd zijn te denken dat we in een hoop dingen uniek zijn. Dat klopte een week geleden, want die Elfstedentocht is aardig en uniek.
Ook al doen ze in Canada iets vergelijkbaars met sledehonden en houden ze in Lapland barre tochten op en met rendieren. In Mongolië spelen ze een soort polo waar de bal een kalfskarkas van een kilo of honderd is, en over Mexicaanse bergruggen houden barrevoetse Indianen een hardloopwedstrijd over vijftig kilometer, ieder een houten bal voortdrijvend met die blote voeten.
Een beetje antropoloog weet ongetwijfeld nog veel meer bizarre rituelen en volksvermaken op te lepelen die qua inzet of uitvoering helemaal niets met schaatsen te maken hebben maar die wat betreft massaliteit en intensiteit de Tocht der Tochten aardig benaderen. Wie dat allemaal niet weten wil, koestert zich maar in de wetenschap dat er niks te vergelijken valt met de Elfstedentocht en dat wij in Nederland absoluut uniek zijn.
Begin op een willekeurig verjaardagsfeestje eens over euthanasie. Blijken nogal wat aanwezigen ervan overtuigd te zijn dat Nederland het enige land ter wereld is waar euthanasie wettelijk toegestaan is. Dat is niet zo, maar we hebben hier weer zo’n typisch Nederlandse oplossing gevonden voor een probleem waar de politiek niet uitkomt. Als er in Nederland, vanwege al dan niet achterhaalde regels, daar bemoei ik me even niet mee, massaal de hand wordt gelicht met voorschriften en/of regels dan doet zich dat typisch Nederlandse fenomeen zich voor: er zal worden gedoogd.
Daarom kun je in Nederland bij de wet verboden soft-drugs kopen zonder bekeurd te worden. Snappen die Fransen helemaal niks van. Sind de jaren zestig is er geen fietser meer die nog voor een rood licht wacht, zoals dat eigenlijk gewoon moet. Daarom is die regel veranderd, zodat je tegenwoordig op je fiets officieel door een rood licht mag rijden als je tenminste maar rechtsaf gaat. Rechtdoor bij rood mag (nog?) niet. Maar als je dat doet en je wordt door een auto geschept dan was je toch niet helemaal fout. Je was wel fout, maar ook weer niet, want als een auto een fiets raakt is de auto toch altijd fout. Probeer dat maar eens uit te leggen aan een Amerikaanse bezoeker.
In Nederland mag daarom een arts euthanasie plegen terwijl dat wettelijk niet toegestaan is. Let wel: ik vestig hier geen enkel waarde-oordeel, ik weet dat het allemaal niet zo simpel is en dat die arts een heel boekwerk van regels en afspraken moet afwerken om te voorkomen dat justitie alsnog op de koffie komt. Ik constateer alleen dat in Nederland zeer merkwaardige verschillen leven tussen de letter en de geest van de wet.
Maar euthanasie mag dus officieel niet en er is maar een land, waar dat wél mag. Dat is in Australië en dan alleen nog in de deelstaat Northern Territories (NT). Daar heeft het parlement vorig jaar een euthanasiewet aangenomen waaronder een ongeneeslijk zieke patiënt van een arts een dodelijke injectie kan krijgen. Ook in NT de nodige voorwaarden, waarvan de belangrijkste: de patiënt in kwestie heeft drie handtekeningen nodig; twee van een arts en één van een geconsulteerd psychiater. De ultieme handeling kan na het verkrijgen van die handtekeningen pas na negen dagen wachten plaatsvinden.
Vorige week overleed na het afwerken van dat traject Janet Mills, de tweede terminale patiënte die gebruik maakte van de wet. De lijdensweg van Mills duurde veel langer dan haar en haar familie lief was omdat zij wekenlang een handtekening te kort kwam. In Darwin en omgeving blijken nogal wat artsen huiverig voor het plaatsen van hun signatuur, waarbij politieke dan wel persoonlijke motieven een vertragende rol spelen.
Hetgeen navrant aangetoond werd in het geval van de eerste die gebruik maakte van de nieuwe wet: Bob Dent die in december overleed na de van staatswege gesanctioneerde injectie. Zijn zoon Rod is lid van de Liberale Partij, en die partij is mordicus tegen de nieuwe wet. Jaren
geleden was Rod Dent voor euthanasie, maar hij veranderde van mening toen die opvatting niet bepaald bevorderlijk bleek te zijn voor zijn politieke aspiraties. Het lijden van zijn vader veranderde niets aan dat standpunt en leidde zelfs tot een verwijdering tussen Bob en Rod. De vader stierf in december, in afwezigheid van de zoon die hij de laatste jaren niet meer gezien had.
De wet is er dus, maar het verkrijgen van de handtekeningen blijkt vooralsnog een probleem. Daarom heeft Dr. Philip Nitschke, wiens bijnaam om voor de hand liggende redenen ‘Dr. Death’ luidt, een website geopend met een uitvoerige euthanasie-handleiding.
De site heet ‘Deliverance’, naar de ‘self-deliverance’-methode die Philip Nitschke heeft ontwikkeld teneinde het patiënten mogelijk te maken zelf euthanasie te plegen als het verkrijgen van de drie handtekeningen niet snel genoeg mogelijk blijkt te zijn. Waarbij de methode, gezien het grensoverschrijdend karakter van internet, ook gebruikt zal kunnen worden in alle andere landen ter wereld, waar euthanasie niet toegestaan is.
Nou zullen er onmiddellijk wel weer allerlei mensen beginnen te roepen van ‘zie je nou wel dat internet verboden moet worden’. Ik vind dat onzin, want wat hier allemaal gebeurt, heeft op zich helemaal niets met te internet te maken. Die handleiding van Nitschke kan net zo goed per fax verstuurd worden, hij kan op een video gezet worden, je kunt hem per brief versturen en je tante in Australië zou hem ook nog over de telefoon voor kunnen lezen, mocht je daar behoefte aan hebben.
Maar die site van Nitschke scoort de afgelopen weken lekker in de publiciteit. Daarom wordt op dit moment internet de hemel in geprezen door voorstanders van euthanasie en naar de hel gewenst door de tegenstanders. Dat vind ik weer zo’n typische vorm van beperkt denken waar ik een beetje moe van word. Er zijn ongetwijfeld een of meerdere verenigingen voor euthanasie in Nederland, net zo goed als er tegen zijn. Als je die belt, sturen ze je heus wel een paar folders, met argumenten voor of tegen. Dat is toch geen reden om te gaan roepen dat telefoon en post allemaal niks is?
Waarom dan bij internet iedere keer wel? Ach, ik snap dat ook wel een beetje, als ik die Deliverance-site opzoek. Het is weer dat interactieve dat internet zo onderscheidt van andere media. Op de site kun je zelf, gesimuleerd, het programma afwerken dat Nitschke geschreven heeft. En dat, met behulp van een PC of een laptop en nog wat andere hardware , zoals het benodigde gif, een paar slangetjes, een injectiespuit en een 12-volts pompje, onherroepelijk een eind aan je leven zou kunnen maken. Simulation staat er steeds in beeld als je op de knoppen op de site clickt, en toch is het een beetje raar gevoel als je van pagina naar pagina bladert. “Bent u zich ervan bewust dat als u doorgaat naar het laatste scherm en op de Ja-knop duwt, u dan een dodelijke dosis medicijnen krijgt en zult sterven?” Na de click op ja verschijnt de volgende pagina: “Weet u zeker dat u begrijpt dat als u verder gaat en op de Ja-knop duwt op het volgende scherm, dat u dan zult sterven?” Ja. Volgende scherm: “Binnen vijftien seconden krijgt u een dodelijke injectie.” Je moet nog één keer kiezen tussen nee en ja . Na de laatste click ja wordt het beeld zwart, en rest er in het midden nog maar één button: exit .