Ik weet niet welke clichés u afgelopen zaterdag allemaal uit de kast gehaald heeft, maar ik ga er weer met frisse moed tegenaan. Werkt uw computer nog?
Nadat ik de eerste zonsopgang van het millennium heb aanschouwd vanuit de outback nabij Nindy Gully, Queensland (zeven inwoners, een pub en twee huizen), werkte alles gewoon. De Palm Pilot deed het, de Toshiba was zonder mankeren overgestapt naar 2000, mijn horloge liep, de auto startte, en het GSM’etje werkte ook weer, maar pas de volgende dag in de buurt van een dorp.
Dat het beldingetje weer werkt is in Australië niet zo vanzelfsprekend als in Nederland, vanwege de afstanden in de outback. Een GSM-antenne heeft een bereik van een kilometer of 20 tot 30, afhankelijk van het landschap. Wie buiten de straal woont zit nu Down Under zonder draadloze digitale communicatie. Om twee uur s’nachts werd het oude draadloze analoge netwerk, dat wel over een paar honderd kilometer werkte, de nek omgedraaid door de Australische PTT, gevolg van de zoveelste hopeloze beslissing van de Australische politiek.
Analoog is ouderwets, en digitaal de toekomst, en Australië moet mee in de vaart der volkeren, enzovoort. Dus zitten sinds 1 januari duizenden boeren in de outback zonder GSM en worden de ‘bakkies’ de radio’s die begin jaren tachtig in Nederland in de mode waren, noodgedwongen van zolder gehaald en opgepoetst. De vorige regering, zo laat de huidige regering weten, geheel in de stijl van alle voorgaande Australische regeringen, zou ervoor zorgen dat het analoge netwerk op 1 januari 2000 vervangen zou zijn door een volledige gedekt digitaal netwerk, en dat de vorige regering (Labour) dat niet heeft waargemaakt, daar kan de huidige (Liberals) helaas niks aan doen.
Volgens de huidige regering valt het wel mee met het aantal boeren dat buiten de dekking valt, hetgeen volgens de vorige regering, nu in de oppositie, een flagrante leugen is, net zoals, uiteraard, dat verhaal over de verantwoordelijkheid. Dat ligt natuurlijk aan de huidige regering die een puinhoop gemaakt heeft van het fantastische digitale beleid van de vorige. En zo gaat dat nog een hele tijd door, terwijl de GSM in het grootste gedeelte van de outback niet meer werkt. In het parlement in Canberra, en dat met een Poolse landdag vergelijken zou een belediging voor de nog prille Poolse democratie zijn, wordt op dezelfde manier oeverloos gelamenteerd over de invoering van digitale televisie, over bekabeling, over porno en geweld op internet.
Regeringswoordvoerders slaan zichzelf op de schouder als het over vooruitgang gaat en beweren, niet gehinderd door cijfermateriaal, dat Australie een voortrekkersrol vervuld als het om internet gaat. Intussen is op 1 januari een draconische internetwet – netwet klinkt ook wel mooi – van kracht geworden, die de nationale providers alle verantwoordelijkheid op de schouders gelegd voor alles wat er aan content via hun servers tot de burger komt. Met een boete van 27.500 dollar per overtreding is het daarmee theoretisch mogelijk dat alle providers binnen een maand failliet gaan, want het net is nou eenmaal niet dagelijks en volledig te controleren.
Wie iets wil vinden wat niet door de beugel kan, heeft het zo gevonden, zelfs als het vaticaan provider zou zijn. Het ware aardig als deze Australische regering – of de volgende – zelf voor staatsprovider ging spelen en er dan ook achter zou komen hoe onuitvoerbaar de door haar in leven geroepen wet is. Dan was daar nog zoiets als de millenniumbug, of wat daarvoor door moest gaan. Het was natuurlijk niet zo moeilijk om te voorspellen hoe daar na een januari over gepraat zou worden. Was het massaal fout gegaan, zoals door zowel sommigen binnen de IT als door vele Ludditen verondersteld werd, dan zouden ze allemaal geroepen hebben: ‘zie je nou wel’.
De Ludditen – tegenstander van al wat technisch is – zouden gezegd hebben: ‘we hebben altijd gezegd dat het fout zou gaan met die dingen’, en de IT’ers zouden gezegd hebben: ‘we hebben hard genoeg geroepen dat er te weinig aan gedaan werd, maar er niet genoeg naar ons geluisterd. Nu is het qua doem allemaal reuze meegevallen. Er zijn geen vliegtuigen uit de lucht gevallen of kerncentrales ontploft, al zal de komende maanden hier en daar nog wat ongemak opduiken. Terug naar Canberra en het parlement. Daar heeft iemand geroepen dat het bestrijden van de millenniumbug 8 miljard dollar gekost heeft.
Ook al lijkt dat bedrag volkomen uit de lucht gegrepen, het is als argument dankbaar omarmd door zowel regering als oppositie. ‘Schande’, aldus de oppositie, die wijst naar landen als China, Rusland, Mongolie en Papua Nieuw Guinea. ‘In die landen is immers veel minder of helemaal niets aan de bestrijding van de millenniumbug gedaan’, en ook daar is alles gewoon zijn gangetje gegaan’. ‘Onzin’, aldus de regering, ‘dat zijn allemaal landen waar de computer niet zo’n belangrijke rol speelt als in onze digitale samenleving.
Van die 8 miljard dollar is iedere cent goed besteed, want anders waren de gevolgen niet te overzien geweest’. Ook in de IT-wereld zijn twee verschillende stromingen. ‘De grootste fraude van het afgelopen millennium’, zo noemt een goeroe de bestrijding van millenniumbug, ‘het is allemaal overbodig geweest, een grote truc om veel geld binnen te halen. Er waren ook zonder al dat geld nauwelijks problemen ontstaan’.
‘Klopt gedeeltelijk’, aldus een ander die het laatste jaar duizend dollar per dag rekende om in computerprogramma’s te vissen en vlooien naar 1900 zonder de 19 ervoor, ‘maar het moest wel even gebeuren. Dat het eigenlijk wel meeviel kon alleen maar geconstateerd worden door alles na te kijken, en dat kost een hoop tijd, en tijd is duur’.