Het was een opvallend bericht in de Volkskrant afgelopen woensdag: ‘Zweedse krant laat zien dat websites geld kunnen opbrengen’. Opvallend ook omdat, drie dagen eerder, zeventig internetredacteuren door de New York Times en ‘een stuk of duizend’, zoals ik iemand met een serieus gezicht hoorde beweren, door CNN op straat gezet werden.
Of die getallen kloppen of niet, nadat dergelijk nieuws verspreid is, ligt het voor de hand wat voor vragen de gemiddelde internetredacteur gesteld krijgt. Beter gezegd, wat voor schimpscheuten hij aan moet horen van, vooral, de skeptici onder zijn collega’s van het papier.
In de wetenschap dat de collectieve cao, die uitgevers en journalisten in Nederland samen naleven, borg staat voor het gegeven dat je hier heel lang heel veel fout moet doen voordat je eruit geknikkerd wordt, ben ik niet zenuwachtig geworden van die ontslagen in Amerika. Daar kan iedereen, wiens gezicht de baas niet meer aanstaat, op staande voet ‘the pink slip’ ontvangen. Met de overhandiging van dat roze papiertje is de ontslagprocedure, meestal op hetzelfde moment dat de werknemer er voor het eerst van hoort, afgewerkt.
Met rugdekking van onze cao heb ik gemakkelijk praten, maar intussen bespeur ik om me heen af en toe toch enige sporen van nervositeit. Want Wegener, onze moedermaatschappij, pompt, zoals iedere uitgever verplicht is, indrukwekkende scheppen geld in de ontwikkeling van onlinediensten.
Een van de zware overtredingen waardoor ik, ondanks de bescherming van mijn contract snel een ‘pink slip’ zou kunnen ontvangen, is zonder toestemming verklappen hoeveel. Dat doe ik dus niet, en ik zou het overigens niet eens weten. Ongeveer misschien, maar in iedere groot bedrijf, en wij zijn nogal groot, wordt onder goedgekeurde budgetten nogal wat op en neer geschoven tussen hoed en rand, borstzak, broekzak en vestzak. Zodat zelfs de knapste controller zich af en toe afvraagt wat er precies voor de onlinediensten gebudgetteerd is, en wat voor de rekening van andere begrotingen komt.
Weet wel dat we stinkend ons best doen, en dat we over ruime faciliteiten beschikken teneinde negentien volwassen portals in de lucht te houden en te ontwikkelen. Maar u snapt misschien dat, als over drie jaar zou blijken dat het draaien van websites uitgevers nog steeds geld kost, niet alleen Wegener, maar ook Telegraaf en Perscombinatie ‘een andere strategie’ gaan volgen. Met wat voor papiertjes roze, groen, rood of geel zo’n koerswijziging opgesierd gaat worden, zien we dan vanzelf.
Intussen geloof ik heilig in ons concept, als was het maar omdat ik dat onze marketeers en bussinessboys net zo vaak hoor prevelen als een monnik het onze vader. Dus is dat berichtje in De Volkskrant, over de Zweedse krant Aftonbladet die winst beweert te maken, ons in deze moeilijke tijden welkom. Een beetje journalist wordt echter een beetje argwanend bij zo’n bericht. Ze beweren dat de website als een aparte bv naast de krant opereert, en dat er op een omzet van 14 miljoen gulden 3,2 miljoen gulden winst gemaakt wordt. Die omzet wordt gegenereerd door een team van vijftig mensen. De verhalen van de journalisten van het papieren Aftonbladet, naar onze maatstaven een sensatieblad te noemen, beetje vergelijkbaar met het Duitse Bild, worden aangekocht om op de website geplaatst te mogen worden. Broekzak, vestzak? Ik heb altijd gehoord dat Zweden een peperduur land is, dus ik vraag me af of het om vijftig krullenjongens gaat of dat ze misschien allemaal halve dagen werken en de rest in de sauna liggen. Het kan natuurlijk allemaal, maar ik snap geen sikkepit van de manier waarop het geld verdiend wordt: advertenties en sponsors.
Ze doen niets met ecommerce, zoals bijvoorbeeld een percentage proberen te vangen van de verkoop van kaartjes voor sportwedstrijden en voorstellingen. Of aan een veiling meedoen, of autoboeren een podium tot extra omzet bieden. Niks van dat, gewoon ouderwets, oertijd internet: buttons, banners, sponsors. Neem eens een kijkje bij aftonbladet.se, en huiver, of voor mijn part geniet, van de layout. Lezen kan ik niets, geen woord Zweeds sprekend.
Maar als de managers, techneuten en controllers tot de conclusie komen dat dit de manier is om een portal winstgevend te maken, ben ik weg. Krijgen ze niet eens de kans om een pink slip onder mijn neus te houden.