Lange leve Ed en Willem Bever, en het stoomboek onder hun kussen. Dacht ik, toen ik De Ooievaar eind van de middag hoorde puffen en sissen, onder de strenge ogen en oren van van mannen in gele hesjes.

Niet meer van het Stoomwezen en de Stoomwet, sinds 2008 wordt de controle op alles wat stoomt verricht door Lloyd’s Register Energy Nederland, vallende onder het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hoe dan ook, sinds het drama met de monstertruck in Haaksbergen is het iets moeilijker geworden om tijdens een evenement iets motorisch aan te laten drijven.

Geen idee of De Ooievaar geslaagd is en vanavond en de komende dagen de Speelhuislaan op en neer mag tuffen, maar hij heeft er zin in. Een meter of honderd van de plaats waar hij in 1904 geboren is, bij Machinefabriek Breda, voorheen Backer en Rueb.

Inleidend verhaal oktober 2014:

Stoom terug in Belcrum

In De Belcrum is een aannemer druk bezig het spoor opnieuw te funderen. Voor een heuse trein.
BREDA – Lang leek het een onhaalbare droom: de terugkeer van een trein in de Speelhuislaan. Maar nu de gemeente akkoord gegaan is met de plannen van de werkgroep Belcrum Onder Stoom is de aannemer al druk bezig met het fundament. De datum waarop er voor het eerst sinds 1985 weer een trein door de Speelhuislaan zal rijden is al geprikt: op 4 juli 2015, als hoogtepunt van de festiviteiten rond 400 jaar Belcrum.

Het vroege Sinterklaascadeau van wethouder Celçuk Akinci is in vreugde en dankbaarheid ontvangen, maar de werkgroep Belcrum Onder Stoom moet er wel wat voor doen. Met de aanleg van het betonnen bed komt een in beton gegoten verplichting: dat het spoor gebruikt wordt waar het voor gelegd wordt. De werkgroep blaakt van enthousiasme en dat ze over doorzettingsvermogen beschikt, hebben ze de afgelopen maanden genoegzaam bewezen. Bovendien zijn ze er in geslaagd om Akinci en zijn adviseurs en rekenmeester van de haalbaarheid te overtuigen. Zodat de verwachting dat er volgend jaar voor de eerste keer na lange tijd weer een loc door de Speelhuislaan zal rijden, reëel lijkt. Het bereikte resultaat is ook een voorbeeld van goed onderhandelen, waarbij er een voor beide partijen bevredigend resultaat uit de bus gekomen is.

„In de eerste berekeningen ging het om een bedrag van 120.000 euro,” aldus wethouder Akinci, „maar toen ik die plannen door liet rekenen, kwamen we op anderhalve ton uit. Dat vonden we, ook voor zo’n sympathiek initiatief, in deze tijden een te hoog bedrag.” Waarop de werkgroep een nieuw plan maakte, waarin één voorwaarde overeind moest blijven: de fundering moest sterk genoeg blijven om een loc te kunnen dragen. Waarna de gemeente uiteindelijk fiat gaf voor de 40.000 euro voor een aangepast plan.

„Die rails moeten dus wel gebruikt worden,” aldus Akinci, „maar dat gaan wij natuurlijk niet doen, daar moeten ze in de Belcrum zelf voor zorgen.”

Dat gaat dan ook gebeuren, volgens Robert Aarts, namens de werkgroep Belcrum Onder Stoom.

„Deze week zijn al enkele leden van onze werkgroep op bezoek geweest bij de Museumstoomtram Hoorn – Medemblik. Daar staat ‘De Ooievaar’, die in 1904 hier aan het eind van de Speelhuislaan bij Backer en Rueb gebouwd is. Volgens enkele bronnen genoemd en gedoopt naar de Ooievaarstraat.” Tussen Haaksbergen en Boekelo rijdt de in 1901 gebouwde rangeerlocomotief ‘De Kikker’. „Wat we nu willen is om volgend jaar juli, tijdens de festiviteiten van 400 jaar Belcrum, de Ooievaar naar Breda te halen, en een jaar later de Kikker.”

Met de medewerking van het Hoornse museum, en de aanleg van het spoor in gang, hoeft er maar één ding geregeld worden: het transport. „Daarvoor moeten we een speciale trailer huren, waarbij de loc het spoor op kan rijden zonder getakeld te worden.”

Naast het optreden van de Kikker en de Ooievaar heeft de werkgroep nog meer plannen. Zoals een jaarlijkse wedstrijd pomplorrie rijden, zo’n ding dat in veel westerns voorkomt.

„Wat ook tot de mogelijkheden behoort is om zelf een Ooievaar na te gaan bouwen, met behulp van ex-werknemers van Backer en Rueb. Met of zonder stoom, desnoods door een diesel aangedreven maar wel historisch verantwoord. Het moet geen Disney- treintje worden.”

De werkgroep Belcrum Onder Stoom wil na het museumbezoek van de locs onderzoeken of een toeristische pendeldienst tussen het parkeerterrein bij de voormalige Backer en Rueb en de Bredase Nieuwe Haven en Breda Centraal te realiseren is.

„Je parkeert bij de machinefabriek, en pakt de stoomtrein naar Breda Centraal. Dan loop je naar de Belcrumweg en pakt daar een stoomboot naar de Nieuwe Haven. Mooi toch?”

Mooi, maar met al die mooie plannen in het verschiet zit er een lelijke kink in de rails. De laatste tientallen meters van het paar stalen rails, daar waar ze in een bocht eindigen tussen twee prachtige hardstenen wandjes voor het indrukwekkende Breda Centraal, zijn niet gefundeerd. Juist daar waar de meest fantastische foto’s gemaakt zouden kunnen worden van de historische locs voor de nieuwe monumentale bakstenen. Maar juist daar kunnen de rails de 13 ton Ooievaar niet aan. Vanwege een misverstand waardoor die bocht net niet bij het bestek van de aannemer ingetekend was. „We hopen dat dat alsnog goed komt,” aldus Aarts, „misschien is het mogelijk om er daar palen onder te boren.”