Nu we weer geen normale Koninginnedag kunnen vieren, de Koninginnedagen van weleer en in de regio nog maar eens opgepoetst. Dit is een bewerking van het verhaal dat ik vijf jaar geleden maakte voor BN De Stem. Een fotoalbum met ruim 200 foto’s staat nog op Facebook/BNDeStem. Met die ene bijzondere in Breda, met dat zwarte randje. Die van veertig jaar (min drie dagen) geleden, op 30 april 1981. Toen, terwijl de complete Koninklijke familie door de stad paradeerde, er intussen op last van burgemeester Willem Merckx 148 jongens en meisjes preventief opgepakt werden. Vrijwel allemaal puur op uiterlijk. Zoals sportverslaggever Jac Eestermans van Dagblad De Stem, die met zijn kladblok aan de Claudius Prinsenlaan stond, klaar om de Oranjeronde te verslaan. Zijn weelderige krullen en leren jack vormden voor de politie voldoende aanleiding om hem samen met 147 anderen tot in de avond gevangen te houden.

Breda staat bekend als de Nassaustad, de Oranjestad. Natuurlijk kunnen ze er in Dongen, Made, Oosterhout, Prinsenbeek, Terheijden, Teteringen, en alle andere plaatsen in de regio ook wat van. Maar in Breda hebben ze er altijd een handje van gehad om met Koninginnedag goed uit te pakken. Met erebogen, orkesten, verenigingen, en vroeger altijd de militairen die hun kazernes en de KMA verlieten om door de stad te paraderen.

Te voet, in marstempo, te paard, in koetsen, op motoren en later met tanks, raketten en kanonnen op aanhangers. Begin vorige eeuw begon een Koninginnedag in Breda met een aubade voor het bordes van het stadhuis op de Grote Markt. Waar de burgemeester en een uitverkoren gezelschap notabelen namens de koningin het muzikale eerbetoon ontvingen.

Zoals in 1908, toen er om 10.00 uur door 1.200 kinderen een cantate werd opgevoerd onder leiding van Louis Kriens, dirigent van het stedelijk orkest. Daarna werd er door 500 enthousiaste Bredase jongens op de kasseien van de Grote Markt een oorverdovende ‘kleppermarsch’ opgevoerd.

Uit het Bredase Stadsarchief, en het Nationaal Archief heb ongeveer 200 foto’s en een video verzameld van Koninginnedag in Breda en de regio in het verre én het wat recentere verleden. Een en al vrolijkheid en activiteit. Van spuitbal en zandlopen tot koekhappen, zeskamp en optochten, en bier, veel bier.

En dat gedoetje in Breda, dat burgemeester Willem Merckx lang zou bijven achtergevolgen, maar voor hem zonder gevolgen.

In een roerige raadsvergadering over ‘de 148 van Breda; bleven Merckx en de Bredase politie er op hameren dat er een aantal oproerkraaiers met boksbeugels, kettingen, stokken en molotovcocktails aangehouden zou zijn. Terwijl het OM niet één veronderstelde aanstaande relschopper voor de rechter gedaagd had.

Wel zou de rechter daarentegen vaststellen dat de politie in een behoorlijk aantal gevallen alle grenzen had overschreden. De gemeente zou uiteindelijk een schadevergoeding uitkeren aan twaalf mensen die de hele dag ten onrechte opgesloten hadden gezeten.

Pech dus voor het merendeel van ‘de 148 van Breda’. Hadden ze maar naar de kapper moeten gaan en een oranje kieltje aan moeten trekken.