Update: maandag 9 augustus 2021, oorspronkelijke post 9 augustus 2015.

Een van de leukere dingen van Facebook is het dagelijks tripje terug in de tijd: memories. Je posts van dezelfde dag in voorgaande jaren worden als geheugensteuntje geserveerd. Waarna ik meteen, bij een onderwerp waarvoor ik eerder archieven geraadpleegd heb, nog eens kijk of er iets toegevoegd, veranderd of verbeterd is. Of verwijderd – dat een foutje uit het verleden zonder verder omhaal gewoon uitgegumd is valt me soms ook op.

Zes jaar geleden schreef ik over Georges Paillot, een Fransman die gedurende vier decennia minstens honderdduizend kilometer in verschillende werelddelen wandelde. Op één been, zijn rechterbeen had hij 1926 als jochie van 5 onder een Parijse tram verloren. Nog voor hij volwassen was maakte hij van dat verloren been – of het overgebleven been, het is maar net hoe u dat bekijkt – zijn broodwinning. De rest van zijn leven liep hij rond de wereld, waarbij hij minstens vier keer Nederland aandeed; in 1950, 1955, 1970 en 1976.

Ik schreef mijn eerste stukkie nadat ik in het Bredase Stadsarchief vijf foto’s ontdekt had, die Johan van Gurp op maandag 25 oktober 1976 onderaan het bordes van het Stadhuis op de Grote Markt in Breda van hem gemaakt heeft. Bijbehorend artikel in de Stadseditie van Dagblad De Stem heb nog niet kunnen vinden, maar wel een paar verhalen of columns over hem in andere kranten in het archief van de Koninklijke Bibliotheek. Waaronder eentje in onze toenmalige Zeeuws Vlaamse editie.

We zijn nu zes jaar later, en de digitalisering van de archieven gaat stilletjes door. Laten we hopen dat het ultieme doel van de Koninklijke Bibliotheek, het digitaliseren van álles wat in Nederland ooit gedrukt is, gerealiseerd gaat worden.
Intussen is Georges Paillot in een aantal verhalen en foto’s opgedoken, die zes jaar geleden alleen nog ergens op papier op een scanner lagen te wachten. Artikelen in kranten in alle uithoeken van het land, van Groningen en Leeuwarden tot Rotterdam, van Maastricht tot Middelburg en Terneuzen.

Niet alleen in die verschillende verhalen, maar ook in de teksten van de postcards die ik gevonden heb, wordt nogal gegoocheld met jaartallen en kilometers. Verschillende geboortedata, terwijl de afgelegde kilometers variëren van ‘over de 100.000’ tot ‘170.000’. De laatste datum die gedrukt aan zijn naam gekoppeld is ‘september 1980’, en op die kaart staat dat ie tussen september 1925 en september 1980 in die 55 jaar die 170.000 kilometer afgelegd zou hebben.

Het zou kunnen, maar ik lees ook enkele malen dat hij per trein gearriveerd is, om vervolgens naar de redactie van de plaatselijke krant te wandelen, met zijn stok tafel te slaan, en zijn rugzak met krantenverhalen te laten zien. Met foto’s met Oe Thant, met een Sjeik ergens in het Midden-Oosten, in looppas in de woestijn in Koeweit, aan een telex op een redactie in India.

In Breda is ie minstens driemaal geweest, maar ook in andere landelijke of regionale kranten duikt ie meermalen op, met tussenpozen van een paar jaar. Ik neem aan dat ie ook wel eens naar buiten gebonjourd zal zijn, omdat men er genoeg van kreeg. Ik kan me het gesprek tussen de meisjes van de balie en de redactie zó voorstellen. ‘Zeg, er staat hier een Fransman met maar een been aan de balie, en die wil iemand van de redactie spreken.’ De redacteur van dienst: ‘Alweer? Nou, nu even niet hoor, we hebben hem al een paar keer gehad’.

Die ansichtkaarten, met daarop jaartallen en kilometers, die liet hij zelf produceren, en verkocht ze onderweg. Ze duiken nu wel eens op op Ebay of antiquariaten. Bij de foto’s hier zit er een die hij in 1940 verkocht, met een een samenvatting van zijn prestaties van 1925 tot en met 1939. In die vijf jaar zou hij ‘een wereldrecord’ gebroken hebben door opgeteld 20.000 kilometer af te leggen. Verder worden er zijn individuele records op vermeld: Parijs – Bordeaux, 590 kilometer, Parijs – Straatsburg 504 kilometer.

Daar staan geen tijden bij, maar er worden ook nog wat andere afstanden mét tijd vermeld: 2 kilometer in 18 minuten, 5 in 42 minuten, 6 in 42 minuten (misschien was de ene bergop en de andere bergaf). Verder nog een 10 kilometer – ‘onder controle van de populaire Jean Linder, in 1 uur en 44 minuten, en nog wat losse optredens. Na even zoeken blijkt dat Linder in 1926 en 1927 winnaar van de wandelwedstrijd van Parijs naar Straatsburg was – op twee benen.

De langere verhalen in de verschillende kranten lijken allemaal op elkaar, wat niet zo verwonderlijk was. Het was ook zijn eigen verhaal, net zo mooi als oncontroleerbaar. Hij smeet met landen, plaatsnamen en bekenden die hij ontmoet zou hebben.

Uit de column ‘Stadjer’ in het Nieuwsblad van het Noorden van woensdag 27 januari 1970 blijkt dat hij kort daarvoor in Breda geweest is, want, over zijn uitgebreide visitekaartje: ‘Een Bredase journalist heeft het even voor hem vertaald en uitgetypt’.

Ben benieuwd welke collega dat geweest is. Wanneer Paillot zijn laatste stappen gezet heeft, waar en wanneer hij overleden is; geen idee. Ik heb het nog niet kunnen vinden. Ik vraag me ook af wat ie tijdens de Tweede Wereldoorlog uitgespookt heeft, al hoefde hij met zijn ene been niet bang te zijn om opgeroepen te worden.

Een hoogtepunt in zijn carrière beleefde hij in een bomvol stadion ergens midden in Turkije, waar hij ‘het wereldrecord snelwandelen voor één-benigen’ uiterst scherp stelde. Hij legde de kilometer toen af in zes minuten. Een boulevardblad in Ankara meldde dat met een vette kop over de complete voorpagina.

Hij was ook een goede gewoonte van hem om te regelen dat hij in de rust tijdens een voetbalwedstrijd een of ander record mocht verbeteren, om daarna honderden guldens op te halen met de verkoop van zijn showkaarten. Voordat dat doel had hij verschillende brieven bij zich in de plaatselijke gesproken taal, die hij aan de omroeper gaf die hem vervolgens voorlas: ‘Dames en Heren, wij hebben het genoegen u te kunnen voorstellen aan de populaire Franse snelwandelkampioen George Paillot. Hij legde tot op heden 100.000 kilometer af op één been. Graag een warm applaus voor hem. Dank u.’

Ik heb niet kunnen vinden of Annie van Hooijdonk hem ooit bij NAC zo geannonceerd heeft, maar in januari 1970 schalde zijn naam door het Oosterparkstadion in Groningen bij GVAV-Sparta.

In de open genealogische archieven duiken uiteraard verschillende Georges Paillot’s op, maar geen met geboortejaar 1921 – als dat klopt. Maar misschien ligt hij wel ergens in een mooie tombe, met daarop zijn kunstbeen en zijn kruk.

| Album: Google Photos | Facebook: /Léon Krijnen | Facebook: /Breda | Facebook: /Oud Breda |