Deze fantastische foto van Hans Chabot is deze maand door het Bredase Stadsarchief bij de intro van de
‘Bredase Maand van de Geschiedenis gebruikt‘. Ik heb er in 2016 al eens iets over geschreven toen ik nog bij BN De Stem werkte, en er toen ook een fotoalbum over geschiedenis van de Bredase V&D op de bndestem.nl en de Facebook page van de krant over gepost. Ik weet niet of ze daar alle herinneringen aan me aan het uitgummen zijn, maar alles is kennelijk in een zwart gat geveegd.

Goed, dan haal ik hem wel uit mijn eigen herinneringen. Ik reageerde toen op Sun Capital, dat Vroom en Dreesmann op 31 december 2015, vlak voor het sluiten van de winkels op de laatste dag van het jaar, bij het grofvuil gezet had. Kennelijk waren de fiscale voordelen van het moment belangrijker dan het gevoel waarmee ruim 10.000 werknemers met Oudjaar naar huis gestuurd werden.

Tja, tuurlijk lag dat ook aan V & D zelf, dat al jaren de weg kwijt was, in al dat geweld van hippe retail en online shopping. Maar ja, ik koester toch een van mijn vroegste herinneringen aan de V & D in de Bredase Karrestraat, in de jaren vijftig.
Met opa en oma naar de lunchroom. Daar zat een enorme papegaai oorverdovend ‘te kwèke’, zoals een beetje Bredanaar dat zegt.

Op vrijdag 17 november 1961 was die V&D het toneel van een van de meest spectaculaire branden die Breda ooit gekend heeft. Die vrijwel niemand zich herinnert, omdat er niemand gewond raakte.
Het was marktdag, in een tijd dat de Grote Markt, parallel aan de Karrestraat, van Halstraat tot Reigersraat bomvol kramen stond.

Om kwart voor tien brak de brand in de etalage uit, anderhalf uur later was het pand volledig verwoest.
In onze archieven zitten schitterende foto’s van Hans Chabot, die aan een bomaanslag in Bagdad doen denken. Rennende, vluchtende mensen, terwijl vlammen van tientallen meters hoog uit de etalages slaan. En eentje van een werknemer, die op zijn dooie gemak de deur uit wandelt, met een broodtrommeltje en een thermosfles onder de arm, terwijl achter hem de hel is uitgebroken. Wie op die foto inzoomt ziet nog een plakkaat: ‘De Schatkamer van Sinterklaas’.

Wat er van de papegaai geworden is weet ik niet. Wel dat één man op een brancard geëvacueerd werd door de brandweer: de portier van V&D. Die lag in de aanpalende dienstwoning ziek te bed, en kon niet lopen.
De oorzaak? Lach niet: Zwarte Piet.

Een etalagepop was als de knecht van Sint aangekleed, vrolijk trappend op een door een elektromotor aangedreven fiets. Toen daar kortsluiting ontstond was er geen houden meer aan.
De Telegraaf kopte hem de volgende dag op de voorpagina lekker in: ‘Zwarte Piet sticht brand in warenhuis in Breda’.

De foto’s van de brand zijn gemaakt door Hans Chabot, de zwart wit foto’s van Vroom en Dreesman in de jaren zeventig door Johan van Gurp, de oudere foto’s verschillende bronnen, allemaal in de collectie van het Stadsarchief Breda.

| Foto’s: Facebook/Leon Krijnen of click op de foto’s hieronder |