De Gemeente Breda publiceerde vandaag op haar social media kanaal twee foto’s van de Brugflat aan de Dr. Struyckenlaan, toen en nu. Die stond al een tijd op mijn lijstje, dus meteen maar even uitgetikt. 

Mooie foto van Hans Chabot, hoog bezoek in Breda, op het dak van de Brugflat. Zoals te doen gebruikelijk bij Hans ontbreken de meeste namen, en andere relevante gegevens, maar we herkennen hier Constant Kortmann die richting Julianalaan en Van Sonsbeeckpark wijst. De datering in het Stadsarchief is ruim genomen, ‘1965-1975’, maar ik denk dat die niet klopt, net zo min als de beschrijving, waarin Constant ‘Commissaris van de Koningin’ genoemd wordt.
Waarschijnlijker lijkt mij dat de foto genomen is ter gelegenheid van de feestelijke oplevering van de Brugflat. Op dat moment het hoogste niet-kerkelijke gebouw van Breda, én de hoogste flat van heel Brabant. De Brugflat is op vrijdag 8 november 1957 officieel geopend, en Constant is pas twee jaar later tot de Brabantse Commissaris van de Koningin benoemd. Hij is hier dus gewoon in functie als de burgemeester die zojuist de feestelijke opening van de Brugflat verricht heeft, om daarna met een paar andere hotemetoten van het uitzicht te genieten. Volgens Erfgoed Breda ‘in aanwezigheid van onder andere de gemeentesecretaris, een wethouder en de directeur van openbare werken’. Met een beetje uitvogelen zouden we de andere aanwezigen op het dak kunnen benoemen. Ik herken – met een van haar geliefde hoedjes, in ieder geval mevrouw Kortmann, zij het ook aan haar enigszins prominente neus.

Na de Tweede Wereldoorlog moest er natuurlijk ook in de Parel van het Zuiden flink gebouwd worden. Tussen de stad en de nieuwe wijk Heuvel in 1956 gingen aan de Dr. Struyckenstraat, bij de Verlaatbrug de heipalen voor de eerste torenflat in Breda de grond in. Het gebouw was bedoeld als een monumentale entree, de poortwachter tot het Heuvelkwartier.

Erfgoedweb Breda: ‘Architect was A. van der Valk jr. te Etten. Op 8 november 1957 werd de Brugflat in gebruik genomen door burgemeester Kortmann, in aanwezigheid van onder andere de gemeentesecretaris, een wethouder en de directeur van openbare werken. De flat was gefinancierd door de levensverzekeringsmaatschappijen Nillmij en Arnhem. De bewoners waren zorgvuldig geselecteerd, want zij moesten in staat zijn de hoge huur op te brengen’.

Ook leuk: links naast bij de ingang zien we weer een tegelmozaïek van Mans Meijer. Nillmij, de verzekeringsmaatschappij, die in het hele land woningbouw financierde, liet bij oplevering vaak een kunstwerk als handtekening maken. Ik weet niet of dat in die tijd al in het kader van de een procent regeling door de overheid gestimuleerd werd. 

Maar in Breda zijn dat soort mooie signaturen ook te vinden aan de kopse kant van de flats aan de Sint  Ignatiusstraat. Aan de muur van Residentie Vredenbergh aan de Claudius Prinsenlaan hing er ook een, maar die is helaas met sloop en herbouw afgevoerd. 

Aan de Brugflat staat Links in de rode cirkel van het logo ‘1859, het jaar dat de Nillmij in Nederlands-Indië werd opgericht.

De weblog ‘Kunst in Breda‘: ‘Het jongetje verbeeldt het vertrouwen in de toekomst, de balk of meetlat is het bouwen, de olifant de kracht van de verzekeringen, het huis het vastgoed. Het kunstwerk is door ‘Mans M’, terwijl hij elders altijd met ‘M Meijer. ondertekende’. 

Wie zich een beetje verdiept in de mens Constant Kortmann, leest dat het een hele vriendelijke en aardige man was, maar hopeloos verlegen. Daardoor maakte hij nooit echt contact met de Bredase bevolking. Hij was al op zijn negenentwintigste burgemeester in het Limburgse Neeritter, om via Ittervoort, Heer, Weert en Breda (van 1952 tot 1957) uiteindelijk in het Bossche provinciehuis te belanden. Hij droeg bijna altijd een vlinderdasje in plaats van een strop, maar dat kunnen we op deze foto van Chabot niet zien.

Over het afscheid van Kortmann heb ik al eens een stukkie geschreven, over een mij enigszins ontroerende foto, ook van Hans Chabot. Het is dinsdag 29 september 1959 en Constant Kortmann neemt na zeven jaar afscheid als burgemeester van Breda. Hij wordt commissaris van de koningin in Den Bosch. Zijn op dat moment nog niet bekende opvolger Robert Geuljans zal op 12 december geïnstalleerd worden, om tot het roerige jaar 1966 eerste burger van Breda te blijven.

Wat deze foto zowel een beetje ontroerend als hilarisch maakt is het voorwerp dat midden in de raadszaal op een standaard prijkt. Het is een splinternieuw pikzwart glanzend herenrijwiel. Vermoedelijk aangeschaft bij Jo van Loon, die toen nog op de hoek van de Halstraat en de Oude Vest gevestigd was. 

Het is het officiële afscheidscadeau van de gemeenteraad aan de scheidende voorzitter. De resolutie is helaas niet hoog genoeg om het merk op de stang te kunnen lezen. Ik heb ook niet kunnen achterhalen of de nieuwe Commissaris op zijn cadeau naar het Provinciehuis gefietst is, en of ie het de rest van zijn carrière tot zijn afscheid in Den Bosch in 1972 als dienstfiets gebruikt heeft. Wel vinden we in het Stadsarchief een foto van Constant op zijn voorgaande fiets, in de voortuin van de toenmalige Burgemeesterswoning aan de Ginnekenweg 275. Dat rijwiel was zo te zien inderdaad wel aan vervanging toe 🙂

| Facebook: /Léon Krijnen | Facebook: /Oud Breda | Facebook: /Breda |