Loek Melis, zoals-ie de afgelopen jaren bijna dagelijks aan de Baronielaan te vinden was. Met een plankje met daarop een stuk tekenpapier, een potlood en een puntenslijper. Tekst foto Léon Krijnen

Oorspronkelijke post: 3 november 2015
Een blik in onze archieven leert dat de Baronielaan een van de meest gefotografeerde straten van Breda is. Alleen al Johan van Gurp heeft er tijdens zijn loopbaan voor Dagblad De Stem en BN De Stem ruim 700 foto’s gemaakt. Van branden en ontruimingen tot verkeersongelukken, van sloop tot nieuwbouw, en altijd was er wel wat te doen rondom de Heilig Hartkerk.

De Baronielaan is een fotogenieke statige dame. Vanaf de kruising met de Wilhelminastraat en de Ginnekenweg tot het eind, 1.400 meter verderop, waar het Mastbos begint. Doodjammer dat ie altijd volgeplempt staat met geparkeerd blik. Wie de Baronielaan zonder auto’s wil zien is aangewezen op oude prentbriefkaarten, of op foto’s uit het begin van de vorige eeuw.

Of op Loek Melis, die tussen de auto’s en de panden ging staan, met een stuk tekenpapier en een plankje op zijn linkerarm, en een potlood in zijn rechterhand. En die Baronielaan tekende, van begin tot eind, van eind tot begin. Ieder huis, ieder dak, iedere deur, ieder hek, ieder detail.

Het resultaat is een monumentaal bladerwerk, ‘De Baronielaan Getekend’. Melis (1945) begon drie jaar geleden op nummer 1, om een dik jaar later bij nummer 337 op de hoek van de Duivelsbruglaan om te draaien, en de overkant aan nummer 330 te beginnen. Ruim een jaar later was ie terug waar ie begon, nu aan de overkant. Bij nummer 2 en het op de hoek staande Wijnhuis Oktober, dat de ingang aan de Wilhelminastraat heeft.

Vroeger, toen een zelf een aantal jaren aan het oude ‘Rondpoint’ woonde, heeft ie honderden keren de Baronielaan op en neer gefietst. De afgelopen drie jaar fietste hij er honderden keren naar toe, van zijn appartement in het voormalige gemeentehuis van Nieuw Ginneken aan de Akkerstraat in Ulvenhout, naar de Baronielaan.

“Het had best wel wat sneller gekund”, lacht hij, “maar ik schat dat er ongeveer net zoveel tijd in het tekenen is gaan zitten als in het praten. Met voorbijgangers, die me aanspraken, of met bewoners, die naar buiten kwam omdat ze wilden weten wat ik aan het uitspoken was.”

Problemen heeft hij niet echt gehad, “Nee hoor, maar ik had af en toe wel het een en ander uit te leggen. Niet zo raar natuurlijk. Als jij naar buiten kijkt en je ziet dat een een rare kwibus je huis op staat te meten en zo te zien dingen staat te noteren, dan wil je ook wel even weten wat er aan de hand is.”

Melis koos na zijn opleiding aan de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg het docentschap boven het kunstenaarschap. Hij gaf les aan de PA de Vossenberg in Oudenbosch en de Fontys Hogeschool in Tilburg. Pas na zijn pensioen pakte hij zelf het tekenpotlood weer op. Drie jaar geleden deed hij met de Ginnekenweg wat hij nu met de Baronielaan gedaan heeft.

“Al besloot ik toen al snel dat de Nieuwe Ginnekenstraat, de De Wilhelminastraat met de Raadhuisstraat en de Ulvenhoutselaan één geheel met de Ginnekenweg vormt. Die heb ik er daarom maar bij gepakt, maar de Baronielaan begint en eindigt met zichzelf.”

De inleiding van het boek, van de hand van Toon van Miert, is een geschiedkundig essay op zich. Samen wandelden ze enkele malen over de Baronielaan, waarbij Melis aan Van Miert bij vrijwel ieder pand een detail aan wist te wijzen waar hij iets over te vertellen heeft. Over daklijsten, kleurverschillen in baksteen, voordeuren en tuinhekken. “Die hekken waren vroeger verplicht, aldus Melis en Van Miert, “en honderd jaar later staan ze nog bijna overal.”

Op nummer 24 staat de pastorie van de Heilig Hartkerk er treurig bij, de rechtergevel verzakt en afgescheurd van het pand. “Doodzonde, overigens onbegrijpelijk dat de pastorie los staat van het project zelf.”