Ik liep al langer rond met het idee om te gaan schrijven over het onderwerp van vandaag. De directe aanleiding is een brief van de heer Rouwenhorst uit Raamsdonksveer, die zich dezelfde zorgen als ik gemaakt blijkt te hebben. Zorgen aangaande de inhoud van onze harde schijven, en wat daar mee kan gebeuren.
Hij is in de pen geklommen omdat hij in BN/DeStem een artikel gelezen had over iemand in Oosterhout die problemen met justitie had gekregen nadat de reparateur op diens kapotte pc afbeeldingen van kinderporno had aangetroffen.
‘Ik ga hier geen lans zitten breken voor pedoseksuelen want dat zijn ze me niet waard’, aldus de heer Rouwenhorst, ‘maar één ding zit me toch een beetje dwars; het feit dat reparateurs kennelijk ongestraft op mijn schijf mogen neuzen. Hadden we eerst al een probleem met e-mail en providers om over de overheid en Echelon maar helemaal te zwijgen, nu moeten we dus ook al uitkijken voor monteurs’.
Daar zit wat in, en de Oosterhoutse zaak staat inderdaad niet op zichzelf. Vorige maand (vorig jaar) werd Gary Glitter, de wat ouderen onder ons zullen hem zich herinneren als een zanger gekleed in een pak met, inderdaad, veel glittertjes, in Engeland vanwege iets dergelijks voor de rechter gedaagd. Hoe die zaak afgelopen is weet ik niet, wel dat er in Amerika al veel meer van deze rechtszaken geweest zijn, en dat er ook in Nederland meer zullen volgen. Ook werd afgelopen najaar een techneut op een of ander ministerie de laan uitgestuurd nadat er op het netwerk dat hij onder zijn beheer had, (kinder)porno bleek te zijn aangetroffen.
Ik kijk bij dat soort zaken steeds vreemd op. Laat ik om te beginnen duiden dat ook ik uiteraard van mening ben dat kinderporno verwerpelijk is en bestreden dient te worden. Krijg je overigens een ander probleem: wat is dat precies? Wat bij de een als een smaakvol schilderij van een naakt kind aan de muur hangt wordt door zijn gereformeerde buur waarschijnlijk als des duivels werk gezien. Dat even terzijde, want daar gaat het hier niet om.
De kern van de zaak is dat de politie pas, nadat gegronde vermoedens zijn gerezen omtrent uw wandel en handel, aan een officier van justitie toestemming vraagt om in uw huis en uw bureauladen op onderzoek uit te gaan. Zo hoort dat en zo gaat dat.
Het gaat dus niet aan dat de reparateur van een kapotte pc op uw harddisk rond gaat neuzen, laat staan op een flop die er toevallig bij zit. De heer Rouwenhorst vergelijkt het met de reparateur van de wasmachine die gaande de reparatie maar gelijk uw keuken-, medicijn- en boekenkasten op strafbare pillen en/of literatuur na begint te pluizen. Ik weet niet hoe u dat zou vinden, maar die van mij zou in dat geval zonder de reparatie te hoeven voltooien, snel de deur uitgebonjourd worden.
Maar zo is het toch ook met die pc-opknapper? Die heeft er geen fluit mee te maken wat er op mijn disks staat. Hij moet alleen maar zorgen dat het ding weer werkt en met zijn fikken van mijn bestanden af blijven. Daar hoeft-ie ook helemaal niet aan te komen. Hij moet, om te beginnen, alleen maar kijken of de hardware nog kits is, en daar heeft-ie allerlei mooie tools voor, zowel hard- als software.
Desnoods rommelt-ie wat in het BIOS van de pc, en bekijkt drivers of configuratie-files. Verder moet-ie vooral overal afblijven. Als die disk niet helemaal fris meer blijkt te zijn, belt-ie mij even met een prijsopgaaf voor een nieuwe. ‘Doe maar’, zeg ik dan, ‘en kopieer, als je wilt, alleen even de directory ‘Mijn bestanden’.
Dan zet ik zelf Windows 98 en mijn programma’s wel terug. Of ik laat hem, want ik ben, door schade en schande wijs geworden, tegenwoordig een keurige back-upper, het versleten kreng formatteren en weggooien. Vooral formatteren, voordat een digitale bemoeial hem van de vuilnisbelt raapt en hem alsnog met een digitaal vergrootglas gaat zitten bekijken.
Afgezien van alles hierboven mis ik in verhalen van mensen en disks met dingen die niet mogen altijd één aspect. Niet onbelangrijk: hoe komen die dingen op die schijf? Ik bedoel maar, volgens mij heeft de officier van justitie geen poot om op te staan als u over die viezigheid tegen hem het volgende zegt: ‘Ik ben het roerend met u eens dat het allemaal walgelijk is, maar ik zou niet weten hoe dat spul op mijn harde schijf terecht gekomen is. Ik heb het er niet op gezet, en ik heb het, tot u erover begon, ook nooit gezien’.
Deze situatie zal zich onvermijdelijk voordoen, zowel met smoesjesmakers als met mensen die volkomen te goeder trouw zijn. Dat zit zo: ik stel om te beginnen voor dat u eens een probeerversie draait van Paint Shop Pro. Daar zit onder meer een perfect bladerprogramma in dat alle afbeeldingen in een bepaalde directory als een serie postzegels toont. In uw browser, of dat nou Microsoft Internet Explorer is of een van de vele verschillende Netscapes, zit ergens een directory, waarin honderden, of als u dat programma toegestaan heeft, duizenden verschillende grafische afbeeldingen zitten, in het formaat .JPG en .GIF. Op de computer die ik op de krant gebruik heet het pad naar die directory: program files/netscape/users/leon/cache. Dat zijn afbeeldingen die uw browser aangetroffen heeft op alles sites die u de laatste dagen of weken bezocht heeft. De browser geeft ze een naam, ‘at random’ gegenereerd, zodat ze bijvoorbeeld iets heten als M9K1GSB9.gif. Netscape houdt een index bij van al die plaatjes en als u dagen of weken later weer bij dezelfde site terecht komt, produceert de browser dat plaatje bliksemsnel vanaf uw harddisk in plaats van het van de site op te halen. Tel uit uw winst; de snelheid waarmee de pagina opgebouwd wordt.
Vraag Paint Shop Pro nu eens om een overzicht te presenteren van die tijdens het surfen opgebouwde voorraad. Als u niet de enige bent die van de desbetreffende machine gebruik maakt, komt u verrassende dingen tegen. Door Netscape (of Explorer) bewaarde plaatjes van sites waar u nog nooit geweest bent. Die twee programma’s zijn misschien wel slim, maar nou ook weer niet zo slim dat ze het verschil weten tussen een foto van een engeltje of een van harde porno, dus wat ze tegenkomen wordt tijdelijk geparkeerd.
Ik merk het dagelijks aan mijn eigen pc. Niet dat collega’s op mijn machine aan het vozen zijn, maar ik merk iedere dag opnieuw aan mijn pc dat er gebruik van gemaakt is. Programmavensters openen zich anders dan ik ze afgesloten heb, de tekstverwerker verschijnt met een file die ik nooit bewerkt heb, en als ik even door de cache blader zie ik waar ze geweest zijn. Of een of ander stuk onbenul heeft hem keihard uitgezet, zonder Windows af te sluiten, zodat de machine meteen bij het opstarten begint met ‘scandisk’ te draaien. Verder blijken mijn collega’s zich keurig te gedragen, niks vies, niks crimineels, maar ze zijn wel bij sites geweest die ik nooit bezocht heb, en veel plaatjes in mijn cache heb ik nog nooit eerder gezien. Netscape heeft nog een andere optie: control-h, en die functie heet overigens ook in Explorer ‘Open History’, en opent ook met ctrl-h. Druk daar maar eens op en u ziet keurig alle sites op een rijtje waar uw computer de laatste tijd op bezoek geweest is. Er staat ook bij wanneer. Zo blijkt dat iemand op mijn pc op dinsdagavond 6 januari tientallen pagina’s heeft bekeken op de site van www.kleyn.nl.
Het is me een raadsel wie, misschien iemand die daar een tweedehands vuilniswagen of dieplader wil kopen, terwijl ze overigens twee splinternieuwe Volkswagen Beetles in de aanbieding blijken te hebben, de een al op, de ander nog zonder kenteken. Vreemd…
Ergo: wilt u niet dat anderen weten wat u op uw eigen pc allemaal uitspookt, gooi dan als u klaar bent met een sessie zowel de cache als de history leeg. Niks aan de hand, alle sporen verwijderd. En kijk uw disks goed na voor het onverhoopte geval er iets kapot gaat en het hele circus naar de reparateur moet. Je weet tenslotte maar nooit wat vrouw, kinderen, vrienden of collega’s er allemaal voor rommel op gedumpt hebben.
Pas goed op uw cache én op uw geschiedenis.