Ben Ali Libi tijdens een optreden voor een jeugdig publiek in een park in Amsterdam, vlak voor de Tweede Wereldoorlog
Update 23 augustus 2021: Illusionist Hans Klok had het in Zomergasten gisteravond ook over Ben Ali Libi
Update 7 mei 2021 (Video Ben Ali Libi op het dak van V&D weer teruggevonden en embedded), oorspronkelijke post februari 2016.
Zes zomers voor hij in Sobibor vergast zou worden, stond goochelaar Michel Velleman op het dak aan de Karrestraat.
Het droevige lot van de joodse goochelaar Ben Ali Libi is genoegzaam bekend, vaak beschreven, en verfilmd. Ben Ali Libi was de naam waaronder Michel Velleman vanuit Amsterdam in heel Nederland optredens verzorgde en goochellessen gaf. Tot hij in juni 1943 met zijn gezin, met uitzondering van zijn zoontje, die toevallig niet thuis was, via Westerbork naar het vernietigingskamp Sobibor gedeporteerd werd. Waar ze vervolgens op de dag van aankomst, 2 juli 1943, meteen vergast werden.
In 2004 kwam dat verhaal weer in het nieuws, mede door Joost Prinsen. De acteur, zoon van de in 1952 plotseling overleden Claudius Prinsen, burgemeester van Breda, zag in het toneelmuseum een foto hangen van Ben Ali Libi. Hij ging op zoek naar het verhaal, resulterend in een documentaire van Dirk Jan Roeleven waarin een erg geëmotioneerde Prinsen het gedicht voordroeg dat Willem Wilmink over Ben Ali Libi geschreven heeft. Dat fragment werd een paar jaar geleden herhaald in een uitzending van Pauw & Witteman, in 2016 verscheen een kleindochter van Velleman bij De Wereld Draait Door aan tafel. Gevolgd door een expositie in het Amsterdams Stadsarchief en een film, opnieuw gemaakt door Roeleven.
Velleman verzorgde minstens éénmaal een optreden in Breda. Op het terras met pergola van Vroom en Dreesmann aan de Karrestraat, waarschijnlijk ter gelegenheid van de opening van de nieuwbouw. Foto’s van dat optreden zijn niet te vinden, maar er is in de zomer van 1937 een fascinerende filmpje van bijna 10 minuten van gemaakt: ‘Kinderfeest op den daktuin van Vroom en Dreesmann‘.
Aanwezig zijn zo te zien ongeveer tweehonderd Bredanaars, volwassenen en kinderen. De torens van de Grote Kerk, de Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming aan de Houtmark en de Antonius aan de Sint Janstraat schuiven door het beeld. De door Ben Ali Libi uit het publiek geplukte Piet mag een eierkoek bakken. Het baksel wordt tot grote hilariteit van allen in de hoed van een van de volwassenen geklutst. Na een zangwedstrijd eindigt de voorstelling met het loslaten van de ballonnen van de kinderen. Meteen na het oplaten weet de goochelaar al de winnaars en alle afstanden die hun ballonnen afgelegd hebben. Die van Cora Goedhart heeft binnen een paar minuten 300 kilometer afgelegd, zodat zijn een autoped gewonnen heeft. De namen van alle ‘winnaars’ van de balonnenwedstrijd staan hiernaast. Ze kregen op die stralende dag autopeds, poppen, chemische dozen, rolschaatsen, tennisrackets, leesboeken, ringspelen, speeldozen, en een ‘Addis Abeba Spel’.
Uitgedeeld door een charmante goochelaar, die zes zomers later met zijn hele gezin, op dat ene zoontje na, vermoord zou worden. > Lees verder onder de video >
Toen het filmpje opgenomen werd op het dak van Vroom en Dreesmann waren er ongeveer 200 Bredanaars aanwezig, volwassenen en kinderen.
Op die mooie zomerse dag in 1937 wonnen bijna 50 Bredase kinderen op het dak van Vroom en Dreesmann een prijs met de ballonnenwedstrijd. Hun namen zijn terug te vinden in het Stadsarchief. Zijn er nog in leven, of zouden hun nabestaanden er nog iets van weten?
Het gaat om Cora Goedhart, Sjakie Mossou, Johanna Meeuwissen, Anneliesje Tetteroo, Henkie Kuipers, Jopie Baremans, Henriette, JosÈ Marie en Maria Petit, Pieter van de Ven, Willy van de Zwaard, Corry van de Ven, Adri Vermeulen, Corne van Hooydonk, Marten Baul, Maria Schneider, Bernard Touw, Addie van Liempd, Ria Vermeeren, Theo Verbeeten, Louise Brantjes, Anny Boogaarts, Adrie Verster, Adrie Weeda, Anneke Nallens, Piet van de Biggelaar, Eddy van Kraay, Riet van de Lint, Corry Verstallen, Jules van Mulken, Celestine en Truusje Cosijn, Corry Sloekers, Ria Ravestijn, Henk Bilderbeek, Hupie Brech, Fransje Schneider, Harry Verster, Jacqueline Baremans, Annemiek Brunklaus, Jeanneke van Pinksteren, Rini Laarakker, Joop Meurkens, Nelly Oomens, Anneke van Waegeningh, Adrie Weerda, Annie van de Hurk, Matthijs van Diesen, Else Hazen, Johanna van de Kerckhof, Jan de Hoon en Netty Clarijs.
| Facebook: /LeonKrijnen | Facebook: /Breda | Facebook: /OudBreda |
Het filmpje op de daktuin van V&D is te bekijken op de Wikipedia-pagina van Michel Velleman.
Dank je Tanja, ik zal hem even linken! 🙂